Rogoff: Γιατί η ευρωζώνη πρέπει να «κουρέψει» χρέη Ούτε η απόλυτη λιτότητα ούτε όμως μόνο τα κίνητρα μπορούν να βοηθήσουν τις χώρες να ξεφύγουν από τις παγίδες του υψηλού χρέους, σύμφωνα με τον Kenneth Rogoff. Οι πιέσεις Γαλλίας-Ιταλίας, η "εργαλειοθήκη" της ΕΚΤ και το πρόβλημα της ευρωπεριφέρειας. Οι ηγέτες της ευρωζώνης συνεχίζουν τις συζητήσεις για την εύρεση του καλύτερου τρόπου για αναζωογόνηση της οικονομικής ανάπτυξης, με τη Γαλλία και την Ιταλία να πιέζουν για χαλάρωση του δημοσιονομικού συμφώνου, και τις χώρες του νότου να συνεχίζουν να προωθούν τη σοβαρότερη εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.Σύμφωνα με τον καθηγητή οικονομικών του Harvard και πρώην επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ, Kenneth Rogoff, το ιδανικό θα ήταν και οι δύο πλευρές να καταφέρουν να γίνει το... δικό τους, αν και είναι δύσκολο να υπάρξει κάποια κατάληξη που δεν θα συμπεριλαμβάνει μια σημαντική αναδιάρθρωση χρέους. Η ανικανότητα των πολιτικών της Ευρώπης να σκεφτούν αυτό το ενδεχόμενο φέρνει μεγάλες πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.Αν και υπάρχουν πολλές εξηγήσεις για την υστέρηση στην ανάκαμψη της ευρωζώνης, είναι ξεκάθαρο ότι εξακολουθεί να αιωρείται η απειλή του δημόσιου και του ιδιωτικού χρέους. Το ακαθάριστο χρέος των νοικοκυριών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων είναι υψηλότερο σήμερα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, απ' ό,τι ήταν πριν από την οικονομική κρίση. Το χρέος των επιχειρήσεων εκτός χρηματοοικονομικού κλάδου έχει μειωθεί ελάχιστα. Και το κυβερνητικό χρέος έχει εκτιναχθεί, λόγω των διασώσεων των τραπεζών και της απότομης πτώσης στα φορολογικά έσοδα - που οφείλεται στην ύφεση.Την ίδια ώρα, η Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού. Οι χώρες του νότου της ευρωζώνης, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, δοκιμάζονται από τον εντεινόμενο κινεζικό ανταγωνισμό στα υφάσματα και στις ελαφρές μεταποιητικές βιομηχανίες. Όπως, όμως, το πιστωτικό boom πριν από την κρίση έκρυψε τα υποβόσκοντα διαρθρωτικά προβλήματα, έτσι και οι πιστωτικοί περιορισμοί μετά την κρίση έχουν ενισχύσει την πτώση.Είναι αλήθεια, σημειώνει ο Rogoff, ότι η γερμανική ανάπτυξη οφείλεται στην προθυμία της χώρας πριν από μία δεκαετία να προχωρήσει σε επώδυνες οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα στην αγορά εργασίας. Σήμερα, οι Γερμανοί ηγέτες πιστεύουν -όχι απόλυτα άδικα- ότι εάν η Γαλλία και η Ιταλία υιοθετήσουν παρόμοιες μεταρρυθμίσεις, τότε οι αλλαγές θα κάνουν θαύματα για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της οικονομίας τους.Τι θα γίνει όμως με την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ισπανία, που έχουν ήδη κάνει σημαντικά βήματα για μεταρρυθμίσεις από τότε που ξέσπασε η κρίση; Όλες αυτές οι χώρες εξακολουθούν να εμφανίζουν διψήφια ποσοστά ανεργίας εν μέσω φθίνουσας ανάπτυξης και, όπως ανέφερε πρόσφατα το ΔΝΤ, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα χρέους.Ο Rogoff τονίζει πως το χρέος παγιδεύει τις χώρες σε έναν φαύλο κύκλο. Τα πολύ υψηλά δημόσια και ιδιωτικά χρέη περιορίζουν τις επιλογές των χωρών και είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη βραδύτερη ανάπτυξη, που με τη σειρά της κάνει δύσκολο για τις χώρες αυτές να ξεφύγουν από την παγίδα του χρέους.Βέβαια, δεν είναι όλα τα χρέη ίδια και υπάρχουν περιπτώσεις όπου πρέπει να αυξάνονται εάν ο σκοπός είναι η χρηματοδότηση πολύ παραγωγικών επενδύσεων υποδομών. Η αύξηση του χρέους για λόγους που σχετίζονται με τη σημαντική άνοδο ή τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης ανάπτυξης έχει λογική, ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον χαμηλών πραγματικών επιτοκίων. Κάτι παρόμοιο μπορεί να υποστηριχθεί και για τις δαπάνες που έχουν στόχο τη βελτίωση της παιδείας, όπως για παράδειγμα για τη βελτίωση των υποχρηματοδοτούμενων πανεπιστημίων της Ευρώπης.Όμως, πέραν των επενδύσεων που έχουν στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης, το επιχείρημα για μεγαλύτερα κίνητρα γίνεται πιο δύσκολο. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι σε μια πιεσμένη οικονομία οι βραχυπρόθεσμες αυξήσεις στον δανεισμό μπορούν να ξεχρεωθούν από μόνες τους, ακόμα και αν οι δαπάνες δεν αυξάνουν άμεσα τις μακροπρόθεσμες προοπτικές. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν πως σε μια οικονομία με μεγάλο και μη αποδοτικό δημόσιο, τα μέτρα σταθεροποίησης του χρέους που στοχεύουν σε μείωση του μεγέθους του κράτους, μπορεί να αποδειχθούν ότι είναι αναπτυξιακά.Ο Rogoff θεωρεί πως και οι δύο αυτές απόψεις είναι ακραίες, αφού, σε γενικές γραμμές, ούτε η απόλυτη λιτότητα ούτε τα ωμά κεϊνσιανά κίνητρα μπορούν να βοηθήσουν τις χώρες να ξεφύγουν από τις παγίδες του υψηλού χρέους. Κατά τη διάρκεια της Ιστορίας, υπήρξαν άλλα μέτρα, όπως ο ανασχεδιασμός του χρέους, ο πληθωρισμός και οι διάφορες μορφές φορολόγησης του πλούτου, τα οποία έπαιξαν σημαντικό ρόλο.Είναι δύσκολο να δει κανείς πώς θα μπορέσουν οι ευρωπαϊκές χώρες να αποφύγουν επ' αόριστον την προσφυγή στην «εργαλειοθήκη» της ΕΚΤ για το χρέος, ιδιαίτερα για τη διόρθωση των εύθραυστων οικονομιών της ευρωπεριφέρειας. Η εγγύηση της ΕΚΤ πως θα κάνει ό,τι χρειαστεί μπορεί πράγματι να είναι αρκετή για τη βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση, μακροπρόθεσμα όμως δεν θα λύσει τα προβλήματα βιωσιμότητας.Όπως υπογραμμίζει ο Kenneth Rogoff, η ΕΚΤ θα πρέπει σύντομα να έρθει αντιμέτωπη με το γεγονός ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η δημοσιονομική λιτότητα δεν αποτελούν την απόλυτη λύση για τα προβλήματα χρέους της Ευρώπης.Πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση που θα τηρήσει η ΕΚΤ σε ό,τι αφορά τα stress tests στις τράπεζες, όπου δεν αποκλείεται κάποιες χώρες της ευρωπεριφέρειας να αντιμετωπίσουν δυσκολία στην κάλυψη των κενών τους και να χρειαστούν βοήθεια από τον Βορρά. Μήπως ήρθε η ώρα να ξεκινήσει η συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους ολόκληρης της ευρωζώνης;
Τι αποκαλύπτει η τεχνική ανάλυση για το χρυσό Μετά από μια άνοδος περίπου 15%, θα συνεχίσει να ανεβαίνει?