Νέες εισαγωγές (μέρος Α')

Παράγοντας πιθανής έλξης ώστε να αγοράσει κανείς μετοχές νεοεισαγομένων εταιριών είναι ότι υπάρχει περίπτωση, αν η εταιρία ευημερήσει, οι επενδυτικές αποδόσεις  να πάρουν την ανιούσα. Οι «νέοι» επενδυτές έχουν όλο το χρόνο ώστε να περιμένουν τις επενδύσεις να αποδώσουν καρπούς.

Νέες εισαγωγές: Μέρος 1- γενικές αρχές

- Τύποι νέων εισαγωγών

- Συγκέντρωση χρημάτων

- Το ενημερωτικό δελτίο

Παράγοντας πιθανής έλξης ώστε να αγοράσει κανείς μετοχές νεοεισαγομένων εταιριών είναι ότι υπάρχει περίπτωση, αν η εταιρία ευημερήσει, οι επενδυτικές αποδόσεις  να πάρουν την ανιούσα. Οι «νέοι» επενδυτές έχουν όλο το χρόνο ώστε να περιμένουν τις επενδύσεις να αποδώσουν καρπούς.

Ενώ όμως η θεωρία «αυτών που ξυπνούν νωρίς» συχνά στην πράξη στέφεται με επιτυχία, δεν είναι εγγυημένη οδός προς τον πλουτισμό. Η επενδυτική επιτυχία ή αποτυχία εξαρτάται από την τιμή στην οποία οι μετοχές αγοράζονται και πουλιούνται, καθώς και από το πώς αντιλαμβάνεται η αγορά την αξία που περιλαμβάνεται στην τιμή. Οι επενδυτές που σκέφτονται να αγοράσουν μετοχές μιας νεοεισαγόμενης μετοχής, καλούνται να κρίνουν την ποιότητα μιας επιχείρησης.

Οι καλοδιοικούμενες επιχειρήσεις, με καλές ιδέες και καλή θέση σε αναπτυσσόμενες  αγορές είναι κατάλληλες για αγορά. Ο προσδιορισμός όμως της ποιότητας μιας επιχείρησης είναι μία μόνο από τις πτυχές της ιστορίας. Η ποιότητα πρέπει να συνδέεται με την τιμή. Αυτό βέβαια ισχύει για όλους τους τύπους των επενδύσεων- όχι μόνο για τις νεοεισαγόμενες εταιρίες.

Κατηγορίες εισαγωγών

Οι εταιρίες που επιθυμούν να εισαχθούν στο χρηματιστήριο διακρίνονται σε διάφορες μεγάλες κατηγορίες. Πρώτα υπάρχουν οι– τυπικά νέες- εταιρίες που έχουν φτάσει ένα επίπεδο ανάπτυξης στο οποίο εμφανίζουν την επιθυμία ή την ανάγκη για δημόσια εγγραφή. Η κίνησή τους αυτή ενδεχομένως υπαγορεύεται από την επιθυμία τους να μαζέψουν χρήματα, την βούληση να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα ώστε όσοι από τους υφιστάμενους επενδυτές το επιθυμούν να πουλήσουν τη συμμετοχή τους ή την πρόθεση να υιοθετήσουν δημόσιο προφίλ.

Αξίζει να θυμάται κανείς ότι όταν μια εταιρία φτάνει στο χρηματιστήριο, δεν είναι η πρώτη φορά που εξέδωσε μετοχές ή που ελέγχεται από μετόχους. Το τελευταίο ισχύει από τότε που η εταιρία ξεκίνησε τη λειτουργία της. Σε ό,τι όμως αφορά την χρηματιστηριακή αγορά, η είσοδος μιας εταιρίας στο χρηματιστήριο σημαίνει ότι αυτή θα διαπραγματεύεται πλέον στο ευρύ κοινό. Οι μετοχές, όπως επίσης και οι εκδότριες εταιρίες θα είναι πλέον υποκείμενες στους κανονισμούς της αγοράς και στις ρυθμιστικές αρχές.

Οι νέες εισαγωγές παίρνουν ακόμη τη μορφή των ιδιωτικοποιήσεων. Κατά τα προηγούμενα χρόνια αρκετές επιχειρήσεις ιδιοκτησίας του ελληνικού δημοσίου εισήλθαν στην αγορά . Ανάμεσά τους ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ και η ΕΥΔΑΠ.

Οι ιδιωτικοποιήσεις αυτού του τύπου είναι επίσης δημοφιλείς και σε άλλες χώρες, όπως στη Μ. Βρετανία και τη Γερμανία.

Άλλος τύπος εισαγωγής στο χρηματιστήριο είναι η απόσχιση. Η περίπτωση δηλαδή κατά την οποία μεγάλες εταιρίες διασπούν τις δραστηριότητές των θυγατρικών τους στα δύο, με πρόθεση τις περισσότερες φορές να εισαγάγουν στο χρηματιστήριο και αυτή που έχει μόλις δημιουργηθεί. Στην περίπτωση αυτή οι μέτοχοι της αρχικής εταιρίας καταλήγουν ενίοτε να έχουν τίτλους και των δύο εταιριών.

Μια ακόμη διαδικασία «εισαγωγής» είναι η πώληση. Στην περίπτωση αυτή το σύνολο μιας εταιρία ή μέρη αυτής εξαγοράζονται από μία άλλη, χωρίς να πραγματοποιηθεί αγοραπωλησία μετοχών στην ανοικτή αγορά.

Τέλος, μια εταιρία μπορεί να πάρει της θέση μιας άλλης εισηγμένης (επί παραδείγματι με την εξαγορά της)  που είτε λειτουργεί ως «κέλυφος», είτε πρόκειται για εταιρία με πραγματικές δραστηριότητες, που προσφέρει το όνομά της και τα άλλα στοιχεία ενεργητικού. Και κατά την μεταβίβαση αυτή, οι μετοχές δεν «παιρνούν» από την ανοικτή αγορά.

Συγκέντρωση χρημάτων

Ο πρωταρχικός λόγος που μια εταιρία εισέρχεται στο χρηματιστήριο είναι να διευκολυνθεί ως προς τη συγκέντρωση κεφαλαίων. Συχνά, αλλά όχι αποκλειστικά, οι εταιρίες συγκεντρώνουν χρήματα με την πώληση νέων μετοχών. Οι επενδυτές, με την αγορά μετοχών κατά την δημόσια εγγραφή, παρέχουν τα χρήματα αυτά.

Ωστόσο, τα χρήματα που επενδύονται δεν ξοδεύονται πάντα από την εταιρία στις δραστηριότητές της. Τα «νέα χρήματα» μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αγορά μετοχών από προϋπάρχοντες επενδυτές ή ίσως από ιδρυτικά διευθυντικά στελέχη.

Δεν είναι απαραίτητο μια δημόσια εγγραφή να συγκεντρώνει χρήματα. Μπορεί απλώς να δημιουργεί διαπραγματεύσιμες μετοχές «δοκιμάζοντας» την αγορά.

Οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών είχαν πληθώρα από πολιτικά, οικονομικά και δημοσιονομικά κίνητρα για τις ιδιωτικοποιήσεις που έλαβαν χώρα. Στο μεγαλύτερο βαθμό τα κεφάλαια που συγκεντρώθηκαν δεν χρησιμοποιήθηκαν για να ενισχύσουν τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων αυτών που εισήλθαν στο χρηματιστήριο, παρά εισέρευσαν στα κρατικά ταμεία.

Το ενημερωτικό δελτίο

Το ενημερωτικό δελτίο είναι το σημαντικότερο έγγραφο κάθε νέας εισαγωγής. Δεν είναι απαραίτητο για τους επενδυτές απλώς να το διαβάσουν. Πρέπει να το μελετήσουν διεξοδικά. Εκεί περιέχονται τα χαρακτηριστικά της προς εισαγωγή εταιρίας, οι αιτίες που η εταιρία αναζητά την εισαγωγή και οι διαδικασίες της εισαγωγής. Το ενημερωτικό δελτίο περιέχει πληροφορίες και σχετικά με τις προοπτικές της επιχείρησης.

Τα ιστορικά έγγραφα της εταιρίας περιγράφουν τις δραστηριότητες της εταιρίας. Περιέχουν χρηματοοικονομικές στατιστικές συμπεριλαμβανομένων και καταστάσεων αποτελεσμάτων, όπως και ισολογισμών. Υπογραμμίζουν τους κινδύνους που σχετίζονται με την εταιρία και εξηγούν στους επενδυτές πόσες μετοχές θα πουληθούν και από πού θα προέλθουν.

Το συνήθως ογκώδες αυτό έγγραφο περιλαμβάνει ακόμη «εγγυητικές επιστολές»  από λογιστικές εταιρίες, δικηγόρους, αλλά και τις ρυθμιστικές αρχές. Αυτές μοιάζουν με τις συστάσεις που ένας (υποψήφιος) εργοδότης ζητά από έναν (υποψήφιο) εργαζόμενο. Οι επενδυτές πρέπει ακόμη να προσέχουν για οποιουδήποτε είδους δικαστικές διεκδικήσεις στις οποίες εμπλέκεται η εταιρία και οι οποίες θα μπορούσαν να την επηρεάσουν. Θα πρέπει επίσης να αποκαλύπτονται και στοιχεία των υπαρχόντων συμβολαίων (relevant contracts, των δεσμέυσεων δηλαδή που αναλαμβάνειμια εταιρία απέναντι σε τρίτους (π.χ. συμβάσεις leasing, franchising, κ.λ.π.) ή που έχουν αναλάβει τρίτοι απέναντί της (π.χ. παροχή brand name, συμβάσεις αντιπροσώπευσης, κ.λ.π.).

Η εικόνα μιας νέας εισαγωγής συχνά περιπλέκεται με την αναδιοργάνωση της μετοχικής δομής, η οποία εξελίσσεται παράλληλα. Μια ιδιωτική εταιρία είναι πιθανό να έχει εκδώσει σχετικά λίγες μετοχές και τα διευθυντικά της στελέχη να κατέχουν την πλειοψηφία τους. Η δημόσια εγγραφή σημαίνει ότι αρκετοί επενδυτές θα ενδιαφερθούν να αποκτήσουν μετοχές και διαφορετικοί μέτοχοι θα επιθυμούν να ελέγχουν διαφορετικού μεγέθους συμμετοχές. Για να καταστεί αυτό πιθανό, μια εταιρία με σχετικά λίγες μετοχές μπορεί να τις υποδιαιρέσει για να δημιουργήσει πολύ περισσότερες. Τυχόν λεπτομέρειες τέτοιων δράσεων θα περιέχονται στο ενημερωτικό δελτίο.

Τα δημοσιεύματα των ΜΜΕ παρέχουν μια περίληψη των περιεχομένων του ενημερωτικού δελτίου. Ωστόσο, οι καλύτερες αποφάσεις λαμβάνονται από τα άτομα όταν αυτά βρεθούν όσο το δυνατόν εγγύτερα στα δεδομένα.