Περί συναισθήματος

Στην ενότητα "περί συναισθήματος" αναλύεται ο όρος "συναίσθημα της αγοράς (Market Sentiment)", οι συνέπειες του στην αγορά και οι δείκτες μέτρησης.

Εισαγωγή

Με τον όρο συναίσθημα της αγοράς (Market Sentiment) εννοούμε την ψυχολογία των συμμετεχόντων στην αγορά.

Οι επενδυτές αντιδρούν συναισθηματικά σε αυτή και αυτές οι αντιδράσεις την επηρεάζουν.

Έχει διαπιστωθεί ότι οι άνθρωποι:

• "συμμορφώνονται" με τη συμπεριφορά που "υποδυκνύει" το γκρουπ στο οποίο ανήκουν.
• δεν τους αρέσει η απόρριψη ή η γελοιοποίηση
• αισθάνονται ασφάλεια όταν ενεργούν σύμφωνα με παλαιότερες, ήδη εδραιωμένες τάσεις.
• αισθάνονται ασφάλεια όταν δέχονται τις συμβουλές των "ειδικών".

Όταν το άτομο σκέφτεται μεμονωμένα, μπορεί να λάβει λογικές αποφάσεις και να ενεργήσει με σύνεση. Όταν όμως, ενταχθεί σε ένα γκρουπ (όχλο) τότε παρασύρεται από διάφορες προκαταλήψεις οι οποίες επηρεάζουν τις αποφάσεις του.

Επιλέξτε το σύνδεσμο για να μεταβείτε σε αναλυτικό άρθρο του περιοδικού TRADERS' MAGAZINE

"Contrary opinion is a way of thinking, not a crystal ball", Humphrey Neill, 1954 (Η αντίθετη άποψη είναι τρόπος σκέψης και όχι κρυστάλλινη μπάλα).

"When everyone thinks alike, everyone is likely to be wrong", Humphrey Neill, 1954 (Όταν όλοι σκέφτονται το ίδιο, τότε το πιθανότερο είναι, όλοι να κάνουν λάθος).

Για να είναι ένας επενδυτής "contrarian", θα πρέπει να πουλά όταν η αγορά είναι αισιόδοξη και να αγοράζει όταν η αγορά είναι απαισιόδοξη.

Ο στόχος της κατανόησης του συναισθήματος είναι να ξεχωρίσει (ο επενδυτής) πότε η τάση χάνει την ενέργειά της και είναι έτοιμη να αντιστραφεί.

Επιλέξτε το σύνδεσμο για να μεταβείτε σε αναλυτικό άρθρο του περιοδικού TRADERS' MAGAZINE

Ακραία συναισθήματα δημιουργούνται συνήθως στους πάτους της αγοράς, όπου και παρατηρείται πανικός. Αντιθέτως, η αισιοδοξία μπορεί να διαρκέσει μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Έτσι ένα σήμα πώλησης είναι λιγότερο αξιόπιστο από ένα σήμα αγοράς.

Οι δείκτες συναισθήματος είναι πιο χρήσιμοι για τις αγορές ως σύνολο και όχι για μεμονωμένες μετοχές.

Put/Call ratio

Όταν οι επενδυτές είναι αισιόδοξοι (bullish) αγοράζουν call options. Όταν είναι απαισιόδοξοι (bearish) αγοράζουν put options. Ένας λόγος (ratio) των παραπάνω θα μπορούσε να αποκαλύψει περιόδους υπεραισιοδοξίας ή απαισιοδοξίας των επενδυτών, εφαρμόζοντας έτσι μια στρατηγική αντίθετη στο κλίμα που επικρατεί (contrarian strategy).

Από τους διάφορους τρόπους που έχουν εφαρμοστεί κατά καιρούς ο πιο απλός είναι ο λόγος του συνολικού όγκου των puts που διαπραγματευτηκαν σε μια ημέρα προς τον συνολικό όγκο των calls.

(Option = Δικαίωμα προαίρεσης)

Δείκτες φόβου

VIX (S&P 500), VXN (NASDAQ). Μετρούν την μεταβλητότητα που προσδοκά η αγορά (implied volatility) μέσα σε ένα μήνα, για τους 2 παραπάνω δείκτες αντίστοιχα. Μελετώντας τους μπορούμε να δούμε το βαθμό ανασφάλειάς για το μέλλον, όπως αυτή απότυπώνεται από τους επενδυτές στην αγορά των διακαιωμάτων προαίρεσης. Υψηλές τιμές προκύπτουν σε περιόδους stress και αβεβαιότητας.

Άλλοι δείκτες αβεβαιότητας (μεταβλητότητας) είναι:

• CBOE DJIA Volatility Index (VXD)
• CBOE Russell 2000 Volatility Index (RVX)
• CBOE Crude Oil (OVX)
• CBOE Gold (GVZ)
• CBOE euro currency (EVZ)

Άλλοι (εμπειρικοί)

Δημοσκοπήσεις

• American Association of Individual Investors (με συνδρομή)
• Sentix Index (χωρίς συνδρομή)
• Consumer Confidence Index (ανακοινώνεται μηνιαία), κ.α.

Αν οι επενδυτές δηλώνουν αισιόδοξοι για την πορεία της αγοράς, τότε η τελευταία είναι μάλλον σε υπεραγορασμένη περιοχή, οπότε μια διόρθωση είναι αρκετά πιθανή.

Άλλες μετρήσεις

• Επενδυτικές Συστάσεις Αναλυτών. Αν είναι αισιόδοξοι, τότε όσοι τους συμβουλεύονται, λογικά, θα έχουν ήδη ανοίξει θέσεις αγοράς και άρα είναι λίγοι αυτοί που απομένουν για να συντηρήσουν την άνοδο. Μια διόρθωση είναι λοιπόν πιθανή. Το αντίθετο για καθοδική αγορά.
• Προσλήψεις χρηματιστηριακών εταιριών. Έχει διαπιστωθεί ότι κοντά σε σημεία αλλαγής της μακροπρόθεσμης τάσης από ανοδική σε καθοδική, οι χρηματιστηριακές εταιρίες προσλαμβάνουν αρκετούς υπαλλήλους για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση λόγω του κλίματος ευφορίας που επικρατεί.