Προηγμένες τεχνικές ανάλυσης

Όταν κάποιος βρίσκεται στη διαδικασία αγοράς ή πώλησης μετοχών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κατανοεί τη χρηματοοικονομική κατάσταση της κάθε εταιρίας.

Προηγμένες Τεχνικές Ανάλυσης

Χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως:

- γραφήματα

- φιλτράρισμα (screening)

- αρχεία ειδήσεων

- συγκριτικές αποδόσεις

- μειονεκτήματα

Όταν κάποιος βρίσκεται στη διαδικασία αγοράς ή πώλησης μετοχών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κατανοεί τη χρηματοοικονομική κατάσταση της κάθε εταιρίας. Θα πρέπει για παράδειγμα να εξετάζει, μεταξύ άλλων, εάν η τιμή της μετοχής έχει κινηθεί ανοδικά, πόσο κερδοφόρα είναι η επιχείρηση, τι θέση έχει η εταιρία έναντι του ανταγωνισμού. Αυτό που είναι βέβαιο είναι πως δεν χρειάζεται ανάλογο πτυχίο πανεπιστημίου για να κάνει κάτι τέτοιο. Ο επενδυτής θα πρέπει απλά να συλλέξει και να εξετάσει τα στοιχεία. Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε ορισμένες απλές μεθόδους οι οποίες προσφέρουν στον επενδυτή τη δυνατότητα να αντλήσει τις σωστές πληροφορίες και κατ’ επέκταση να εξάγει τα σωστά συμπεράσματα που θα τον βοηθήσουν στην επενδυτική του επιλογή.

Γραφήματα

Το γράφημα που παρουσιάζει την πορεία της τιμής της μετοχής μιας εταιρείας είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο επενδυτικό εργαλείο. Με μια μόνο ματιά μια γραφική παράσταση παρέχει στον επενδυτή τη δυνατότητα να αποκτήσει μια πρώτη αντίληψη της αγοράς όσον αφορά μια συγκεκριμένη επιχείρηση. Το γράφημα που απεικονίζει την τιμή της μετοχής μιας εταιρίας αποδίδει σε σύμπτυξη τις απόψεις της ευρύτερης επενδυτικής κοινότητας. Ειδικότερα, στο γράφημα αποδίδονται οι αντιδράσεις σε συγκεκριμένες σημαντικές επιχειρηματικές εξελίξεις, ενώ παράλληλα καταγράφονται και οι επιπτώσεις από μεμονωμένες επενδυτικές επιλογές. Δεδομένου ότι η αγορά αποτελείται από πολλές και διαφορετικής αντίληψης απόψεις, η γραφική παράσταση αποτελεί ενός είδους πληροφορία που πρέπει ο κάθε επενδυτής να εξετάζει.

Η αγορά δεν είναι όμως αλάνθαστη. Με άλλα λόγια υπάρχει περίπτωση να παρερμηνεύσει κάποιες πληροφορίες. Επίσης, δεν είναι πάντα σε θέση να γνωρίζει όλες τις εξελίξεις. Σε αντίθετη περίπτωση δεν θα υπήρχαν κατακόρυφες πτώσεις στις τιμές των μετοχών και χρηματιστηριακά κραχ.

Τα γραφήματα σε γενικές γραμμές απεικονίζουν πληροφορίες του παρελθόντος. Η ανάλυσή τους όμως δίνει στους επενδυτές τη δυνατότητα να κάνουν γρήγορες αξιολογήσεις κατά πόσο η μετοχή της επιλογής τους είναι, μεταξύ άλλων, σε ανοδική τροχιά, αξιόπιστη, ανταγωνιστική, ευμετάβλητη. Επίσης, παρέχουν στους επενδυτές τη δυνατότητα να εκτιμήσουν εάν υπάρχει συναλλακτική δραστηριότητα στη συγκεκριμένη μετοχή. Στα γραφήματα, τα σημεία στα οποία σημειώνεται έντονη συναλλακτική δραστηριότητα εμφανίζονται με προεξοχές. Η περιορισμένη συναλλακτική δραστηριότητα, όμως, αποτελεί κίνδυνο για τον επενδυτή ο οποίος ενδέχεται να εγκλωβιστεί στη μετοχή με ελάχιστη ή απολύτως καμία προοπτική να μπορέσει να πουλήσει τις μετοχές του βραχυπρόθεσμα. Σε αυτήν την περίπτωση το γράφημα θα απεικονίζεται με μεγάλες κυματοειδείς αποστάσεις. Μπορεί βέβαια αυτό να σημαίνει ότι κάποιος μέτοχος κατέχει σημαντικό ποσοστό μετοχών μιας εταιρίας ή ακόμα πως κατέχει πλειοψηφικό πακέτο. Αυτή η περίπτωση συχνά εκλαμβάνεται αρνητικά από τους άλλους επενδυτές οι οποίοι εκτιμούν πως η ισχύς τους αποδυναμώνεται.

Όταν κάποιος χρησιμοποιεί γραφήματα είναι πολύ σημαντικό να εξετάζει προσεκτικά την κλίμακα που έχει χρησιμοποιηθεί. Συγκεκριμένα, μια γραφική παράσταση ενδέχεται να δείχνει μεταβλητότητα στην τιμή της μετοχής κάποιας εταιρίας, ενώ στην πραγματικότητα αυτό να οφείλεται στη χρήση μικρής κλίμακας στο εύρος της τιμής. Αντίστοιχα, η τιμή μιας μετοχής μπορεί να φαίνεται σταθερή σε διάστημα ενός έτους για παράδειγμα, ενώ κοιτάζοντας σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου να συνειδητοποιεί κάποιος ότι το παρελθόν της ήταν πολύ περισσότερο προβληματικό.

Στα περισσότερα γραφήματα γίνεται χρήση γραμμικής κλίμακας (για παράδειγμα η κάθε μονάδα αντιστοιχεί σε 1 ευρώ, 1 εκατ. ευρώ κ.λπ.) τόσο οριζόντια όσο και κάθετα. Οι λογαριθμικές κλίμακες, όμως, (αυτές όπου η κάθε μονάδα είναι πολλαπλάσια της προηγούμενης) χρησιμοποιούνται συνήθως για τον κάθετο άξονα. Οι συγκεκριμένες κλίμακες και δη όταν χρησιμοποιούνται για τις τιμές των μετοχών ενδέχεται να παραπλανήσουν ιδιαίτερα εάν εξετάζουν την τιμή σε βάθος χρόνου. Συγκεκριμένα, ενδέχεται να παρουσιάζουν αυξανόμενη ποσοστιαία άνοδο στην τιμή της μετοχής, όταν στην πραγματικότητα η ποσοστιαία διαφορά σε ετήσια βάση είναι σχετικά αμετάβλητη. Η χρήση της λογαριθμικής κλίμακας συμπεριλαμβάνει αυτή την – από στατιστικής πλευράς – ιδιορρυθμία, από την άλλη όμως, ενδέχεται να δημιουργήσει λανθασμένες εντυπώσεις στον επενδυτή όσον αφορά στην πορεία της τιμής μιας μετοχής.

Για αυτόν τον λόγο άλλωστε καλό είναι ο επενδυτής να εξετάζει διαφορετικές εκδοχές γραφικών παραστάσεων οι οποίες απεικονίζουν την πορεία της τιμής. Επίσης, είναι αρκετά χρήσιμο να εξετάζει κάποιος τις επιδόσεις μιας μετοχής σε σχέση με αυτές κάποιας άλλης, ή έναντι του Γενικού Δείκτη ώστε να αποκτήσει μια περισσότερο ολοκληρωμένη εικόνα.

Βέβαια η χρήση γραφικών παραστάσεων δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η τιμή κάποιας μετοχής θα συνεχίσει να ενισχύεται επειδή αυτό συνέβη στο παρελθόν ή το αντίθετο, ή ότι επειδή έχει καταγράψει πτώση για μεγάλο χρονικό διάστημα θα κινηθεί στο μέλλον ανοδικά. Απλά, η ανάλυση των γραφικών παραστάσεων είναι χρήσιμη για να δημιουργήσει κάποιος μια πρώτη εικόνα. Δεν απεικονίζει όμως την πλήρη εικόνα της εταιρίας.

Η συγκεκριμένη ενότητα εξετάζει με ακόμα μεγαλύτερη λεπτομέρεια τα γραφήματα και τις γραφικές απεικονίσεις που σχετίζονται με την επενδυτική θεωρία. Συγκεκριμένα, δυο γραφικές παραστάσεις μπορεί να μοιάζουν πολύ η μία στην άλλη εκ πρώτης. Εάν όμως η μονάδα μέτρησης στη μια να είναι το ένα ευρωσέντ και στην άλλη τα 50 σεντς, η μεταξύ τους διαφορά στην πραγματικότητα είναι σημαντική. Παράλληλα, ορισμένα γραφήματα δεν ξεκινάνε τη μέτρηση από το μηδέν. Δυστυχώς οι λανθασμένες υποθέσεις είναι πολύ εύκολο να διεξαχθούν με μια γρήγορη ματιά εάν δεν εξετασθούν προσεκτικά οι λεπτομέρειες σχεδιασμού του γραφήματος.

«Διαλογή» (screening)

Εκτός από την τιμή της μετοχής μιας επιχείρησης, υπάρχει πλειάδα πληροφοριών η οποία και δύναται να συμβάλλει στην αξιολόγηση της επενδυτικής προοπτικής που προσφέρει μια εταιρία. Σε προηγούμενες ενότητες εξετάσαμε μια σειρά από δείκτες. Ορισμένοι δικτυακοί τόποι προσφέρουν μεγάλο εύρος πληροφόρησης για τις επιχειρήσεις, ακόμη και με τη μορφή γραφικών παραστάσεων.

Η “διαλογή” προσφέρει στους επενδυτές τα δυνατότητα να θέσουν τις δικές τους στατιστικές παραμέτρους και να ψάξουν σε βάσεις δεδομένων που διαθέτει ο κάθε δικτυακός τόπος ώστε να βρουν τις επιχειρήσεις εκείνες που ανταποκρίνονται στα κριτήριά τους.

Ειδικότερα, επιτρέπει στους επενδυτές να επιλέξουν εταιρία με βάση το ύψος της κεφαλαιοποίησης, την τιμή της μετοχής, τον πιο προσφάτως ανακοινωμένο κύκλο εργασιών αλλά και την κερδοφορία προ φόρων και τόκων, τα κέρδη ανά μετοχή, τον δείκτη τιμή προς κέρδη (Ρ/Ε), τη μερισματική απόδοση, το λειτουργικό περιθώριο κέρδους, τα ιστορικά υψηλά αλλά και χαμηλά στην τιμή της μετοχής, στον τζίρο, στα λειτουργικά κέρδη και στα κέρδη  ανά μετοχή, κ.λ.π.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο επενδυτής πρέπει να καθορίσει όλα τα προαναφερθέντα κριτήρια. Αντιθέτως, όσο λιγότερα κριτήρια καθορίσει τόσο μεγαλύτερη θα είναι η λίστα των εταιρειών που θα του δώσει η αναζήτηση.

Ένα ιδιαίτερα στοιχείο που διαθέτει το «φιλτράρισμα» και που το κάνει ιδιαίτερα ελκυστικό είναι ότι δημιουργεί ιδέες για επένδυση κυριολεκτικά από το πουθενά. Πολύ συχνά οι αποφάσεις των επενδυτών στηρίζονται σε αποφάσεις που σχετίζονται με τις επιχειρηματικές ειδήσεις, με την ανακοίνωση των οικονομικών μεγεθών, τις προβλέψεις για τα κέρδη της επιχείρησης, ή ακόμα και τη δραστηριότητα της εταιρείας όσον αφορά συγχωνεύσεις.

Εξ ορισμού, οι εταιρίες εκείνες που έχουν συνεχή ροή ειδήσεων ελκύουν περισσότερο το ενδιαφέρον των επενδυτών. Μια σημαντική είδηση, θετική ή αρνητική θα ενισχύσει ή θα μειώσει αντίστοιχα την αντίληψη των επενδυτών για την αξία μιας εταιρίας, μετατρέποντας ως εκ τούτου τους εν δυνάμει πωλητές σε αγοραστές και ίσως αλλάξει τη γνώμη εκείνων που προτίθενται να αγοράσουν.

Αρχεία Ειδήσεων

Τα αρχεία ειδήσεων είναι πιο κοινά από τις υπηρεσίες «παρακολούθησης». Υπάρχει ένας αριθμός χρήσιμων δικτυακών τόπων, όπως είναι το www. euro2day.gr, που προσφέρουν ανάλογες υπηρεσίες. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους επενδυτές να αποκτούν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πληροφόρηση για μια επιχείρηση. Τα αρχεία ειδήσεων παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τις εταιρίες σε βάθος χρόνου. Μπορούν επίσης να οδηγήσουν και σε απρόσμενες αποφάσεις αφού η αναζήτηση πληροφοριών για μια συγκεκριμένη εταιρία ενδέχεται να φέρει στην επιφάνεια στοιχεία για κάποια άλλη με περισσότερα θετικά στοιχεία.

Εξάλλου, η επίσημη ιστοσελίδα του Χ.Α. δίνει στους επενδυτές τη δυνατότητα να ανατρέξουν σε όλες τις επίσημες ανακοινώσεις που έχουν πραγματοποιήσει οι εισηγμένες επιχειρήσεις.

Συγκριτικές Αποδόσεις

Στόχο για τους περισσότερους επενδυτές δεν αποτελεί η επιλογή μετοχών που μόνο αυξάνουν την αξία τους. Πρέπει και να υπεραποδίδουν σε σχέση με την ευρύτερη αγορά. Εξάλλου, αυτός πρέπει να είναι και ο στόχος των επενδυτών που επιλέγουν συγκεκριμένους τίτλους, αντί να παρακολουθούν μέσω Αμοιβαίων Κεφαλαίων κάποιο δείκτη της αγοράς. Να έχουν αποδόσεις καλύτερες του μέσου όρου. Εάν μια μετοχή συμπεριλαμβάνεται σε κάποιον συγκεκριμένο χρηματιστηριακό δείκτη (FTSE-20, Mid Cap 40, τραπεζικό κ.λπ.) τότε οι επενδυτές μπορούν να αποκτήσουν μια καλύτερη εικόνα για τις επιδόσεις της εάν την συγκρίνουν με την ανάλογη ομάδα μετοχών.

Το ίδιο ισχύει και για συγκρίσεις σε επίπεδο Ρ/Ε και μερισματικής απόδοσης, οι οποίες είναι περισσότερο χρήσιμες όταν γίνονται μεταξύ ομοειδών εταιρειών. Ανάλογα συγκριτικά στοιχεία υπάρχουν σε ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, σε αρκετές οικονομικές εφημερίδες ημερήσιες αλλά και εβδομαδιαίες. Εκεί υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για όλη τη Σοφοκλέους, για την υψηλή, τη μεσαία και τη χαμηλότερη κεφαλαιοποίηση, αλλά και για κατηγορίες ανά κλάδο.

Ορισμένοι επενδυτές δημιουργούν μια γραφική παράσταση για τη συγκριτική «δύναμη» μιας μετοχής σχεδιάζοντας τη γραφική παράσταση της τιμής της μετοχής, σε σύγκριση με τον κλαδικό δείκτη ή/και τον Γενικό Δείκτη. Το αποτέλεσμα καταδεικνύει κατά πόσον η τιμή της μετοχής κινείται με βάση ανεξάρτητους παράγοντες ή εάν παρασύρεται από την κίνηση της ευρύτερης αγοράς. Παράλληλα, κάποιοι επενδυτές διαιρούν συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία μιας μετοχής, όπως το λόγο τιμής προς κέρδη (Ρ/Ε) ή τη μερισματική απόδοση, με τα αντίστοιχα στοιχεία της ευρύτερης αγοράς ή του κλάδου στον οποίο εντάσσεται.

Το αποτέλεσμα αποτυπώνει τις σχετικές δυνάμεις. Αν ο αριθμός που προκύπτει είναι 1, τότε αυτό αποδεικνύει πως τα στοιχεία της επιχείρησης είναι ανάλογα του μέσου όρου της αγοράς. Εάν είναι χαμηλότερο του 1 τότε αυτό σημαίνει ότι τα στοιχεία της εταιρείας είναι χαμηλότερα του μέσου όρου, ενώ εάν είναι μεγαλύτερο του ένα σημαίνει πως είναι υψηλότερο του μέσου όρου.

Όπως και με τη γραφική παράσταση της τιμής των μετοχών σε σχέση με κάποιον σχετικό δείκτη, υπάρχουν και άλλα συγκριτικά στατιστικά στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να μπορέσει κάποιος να αποκτήσει πληρέστερη εικόνα για την εταιρία της επιλογής του. Τα συγκριτικά στοιχεία είναι ιδιαίτερα χρήσιμα, αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα πρέπει να αποκλείονται τα απόλυτα μεγέθη.

Για παράδειγμα η εταιρεία Χ μπορεί να διαπραγματεύεται 40 φορές τα κέρδη της (με Ρ/Ε 40 δηλαδή) και οι εταιρίες του κλάδου της κατά 60 φορές σε μέσο όρο. Αν διαιρέσουμε τον έναν αριθμό με τον άλλον τότε το συγκριτικό Ρ/Ε που προκύπτει για την εταιρεία είναι 0,67 το οποίο με τη σειρά του υποδηλώνει ότι η μετοχή της εταιρείας είναι «φθηνή». Σε απόλυτα μεγέθη, όμως, και με βάση τα ιστορικά στοιχεία το 40 είναι υψηλό για τον δείκτη Ρ/Ε. Είναι απαραίτητο λοιπόν να χρησιμοποιεί κάποιος τα σωστά συγκριτικά στοιχεία όταν υπολογίζει συγκριτικές αποδόσεις. Ακόμα καλύτερο είναι να συγκρίνει κάποιος με τον κλάδο ή με την αγορά στο σύνολό της και να βγάζει συμπεράσματα με βάση τους απόλυτους όρους, χωρίς να εξαρτάται ιδιαίτερα από ένα και μόνο στατιστικό στοιχείο.

Μειονεκτήματα

Αυτό που πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα ένας επενδυτής είναι να κάνει χρήση των επιλογών που προκύπτουν από την παρατήρηση, εστιάζοντας παράλληλα στις επιχειρηματικές ειδήσεις που σχετίζονται με την εταιρία.

Εύλογα η οποιαδήποτε βάση δεδομένων δίνει στοιχεία τα οποία σχετίζονται με την παρελθούσα εικόνα της εταιρίας. Οι επενδυτές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους πληροφορίες που σχετίζονται με την εταιρία σε μεγάλο βάθος χρόνου. Επίσης, θα πρέπει να είναι σίγουροι ότι οι πληροφορίες προέρχονται από αξιόπιστες πηγές. Οι διαδικασίες διαλογής ενδέχεται να προβάλλουν λίστες με εταιρίες που μπορεί να φαίνονται φθηνές στα επίπεδα που διαπραγματεύονται. Από κει και πέρα ο επενδυτής θα πρέπει να εξετάσει την κάθε περίπτωση χωριστά.

Σε πρώτη φάση αυτό είναι χρήσιμο ώστε ο επενδυτής να έχει μια πρώτη εικόνα για τις εν δυνάμει επενδυτικές του επιλογές. Οι έρευνες όμως σε βάσεις δεδομένων ενδέχεται να διαψεύσουν τις αρχικές εντυπώσεις. Για παράδειγμα μια διαδικασία διαλογής μπορεί να ξεχωρίσει μια μετοχή η οποία έχει ιστορικό υψηλό στη μερισματική απόδοση, υπονοώντας ταυτόχρονα πως η μετοχή είναι «φθηνή». Η υψηλή μερισματική απόδοση, όμως, μπορεί να υπονοεί ότι η αγορά αναμένει πως το επόμενο μέρισμα που θα δώσει η εταιρία δεν θα είναι εξίσου υψηλό.