Επενδυτικά χαρακτηριστικά, περιορισμοί, κέρδη των Α/Κ

Κάθε Α/Κ τοποθετεί τα διαθέσιμα κεφάλαια σε εναλλακτικά αξιόγραφα έχοντας ως στόχο την  επαγγελματική τους διαχείριση. Κάθε Α/Κ είναι ένα επενδυτικό προϊόν, του οποίου τα αξιόγραφα είναι συνάρτηση του είδους του Α/Κ και της επικινδυνότητας που πρέπει να έχει.

- Επενδυτικά χαρακτηριστικά
- Επενδυτικοί περιορισμοί
- Διανομή κερδών των Α/Κ

- Ποια είναι η διαφορά των Α/Κ με προμήθεια (Load Funds) σε σχέση με τα Α/Κ χωρίς προμήθεια (No Load Funds);

Μια ενδιαφέρουσα διάκριση των Α/Κ των ανεπτυγμένων αγορών της Δύσης είναι εάν χρεώνουν προμήθειες εισόδου ή όχι. Στην πρώτη περίπτωση, η τιμή διάθεσης διαμορφώνεται από την καθαρή τιμή συν την προμήθεια διάθεσης, η οποία συνήθως είναι αρκετά υψηλή (7,5-8%). Σε τέτοιες, όμως, περιπτώσεις η εταιρεία διαχείρισης δεν χρεώνει προμήθειες εξαγοράς. Στην δεύτερη περίπτωση, τα Α/Κ πωλούνται χωρίς αρχική προμήθεια, αλλά σε μερικές περιπτώσεις υπάρχουν προμήθειες εξαγοράς (0,5-1%).

Μεταξύ των δύο ακραίων προαναφερθεισών καταστάσεων, υπάρχουν αρκετές ενδιάμεσες παραλλαγές, η πιο σημαντική των οποίων είναι τα Α/Κ χαμηλών προμηθειών (Low Load Funds), τα οποία χρεώνουν προμήθειες έως 3%. Οι διαφορές των προαναφερθεισών κατηγοριών αντανακλούν διαφορετικές προσεγγίσεις στον τρόπο προώθησης των Α/Κ και σε καμία περίπτωση δεν αντανακλούν διαφορές στην ικανότητα των διαχειριστών.

- Ποιος είναι ο σκοπός και τα Επενδυτικά Χαρακτηριστικά του Αµοιβαίου Κεφαλαίου;

Κάθε Α/Κ τοποθετεί τα διαθέσιμα κεφάλαια σε εναλλακτικά αξιόγραφα έχοντας ως στόχο την  επαγγελματική τους διαχείριση. Κάθε Α/Κ είναι ένα επενδυτικό προϊόν, του οποίου τα αξιόγραφα είναι συνάρτηση του είδους του Α/Κ και της επικινδυνότητας που πρέπει να έχει. Ως εκ τούτου ένα Α/Κ επενδύει σε προϊόντα χρηματαγοράς, σε τίτλους σταθερού εισοδήματος αλλά και σε αντίστοιχους μετοχικούς. Στα πλαίσια ων διατάξεων του νόμου και των αποφάσεων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, όπως εκάστοτε αυτές ισχύουν, το Α/Κ δύναται να επενδύσει και σε παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα επιδιώκοντας τη βελτίωση της απόδοσής του.

- Υπάρχουν Επενδυτικοί περιορισμοί για τις τοποθετήσεις ενός Α/Κ;

Επιτρέπεται η τοποθέτηση µέχρι δέκα τοις εκατό (10%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου σε κινητές αξίες και µέσα χρηµαταγοράς του ίδιου εκδότη.

Επιτρέπεται η τοποθέτηση µέχρι σαράντα τοις εκατό (40%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου σε κινητές αξίες και µέσα χρηµαταγοράς εκδοτών σε καθέναν από τους οποίους έχει επενδύσει ποσοστό µεγαλύτερο του πέντε τοις εκατό (5%) του καθαρού ενεργητικού του. Ο περιορισµός αυτός δεν ισχύει για τις καταθέσεις και τις πράξεις εξωχρηµατιστηριακών παραγώγων. Οι κινητές αξίες και τα µέσα χρηµαταγοράς των στοιχείων α' και β' της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου δεν λαµβάνονται υπόψη στην εφαρµογή του ανωτέρω προβλεπόµενου ορίου του σαράντα τοις εκατό (40%).

Κατά παρέκκλιση επιτρέπεται:
α) η τοποθέτηση µέχρι του τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου σε κινητές αξίες και µέσα χρηµαταγοράς του ίδιου εκδότη, όταν οι κινητές αξίες ή τα µέσα χρηµαταγοράς έχουν εκδοθεί ή είναι εγγυηµένα από κράτος µέλος ή από τρίτα κράτη ή από δηµόσιο διεθνή οργανισµό στον οποίο συµµετέχουν ένα ή περισσότερα κράτη µέλη.
Το ανωτέρω ποσοστό επιτρέπεται να αυξηθεί µέχρι το εκατό τοις εκατό (100%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου, εφόσον πληρούνται οι ακόλουθοι όροι και προϋποθέσεις:
(ί) το Αµοιβαίο Κεφάλαιο κατέχει κινητές αξίες και µέσα χρηµαταγοράς που ανήκουν τουλάχιστον σε έξι (6) διαφορετικές εκδόσεις και οι αξίες που ανήκουν στην ίδια έκδοση δεν υπερβαίνουν το τριάντα τοις εκατό (30%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου, και
(ίί) στον Κανονισµό του Αµοιβαίου Κεφαλαίου αναγράφονται αναλυτικά τα κράτη ή οι δηµόσιοι διεθνείς οργανισµοί που εκδίδουν ή εγγυώνται τις κινητές αξίες και τα µέσα χρηµαταγοράς στις οποίες προτίθεται το Αµοιβαίο Κεφάλαιο να επενδύσει άνω του τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) του καθαρού ενεργητικού του.

β) η τοποθέτηση µέχρι του είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου σε οµολογίες που εκδίδονται από πιστωτικό ίδρυµα που έχει την καταστατική του έδρα σε κράτος µέλος και υπόκειται δια νόµου σε ειδικό καθεστώς δηµόσιας εποπτείας που επιτρέπει την προστασία των οµολογιούχων.

Συγκεκριµένα, τα ποσά που προέρχονται από την έκδοση των οµολογιών αυτών πρέπει να επενδύονται κατά το νόµο σε στοιχεία του ενεργητικού, τα οποία, καθ' όλη τη διάρκεια των οµολογιών, είναι σε θέση να καλύψουν τις απαιτήσεις που απορρέουν από τις οµολογίες και τα οποία, σε περίπτωση αδυναµίας πληρωµής εκ µέρους του εκδότη, θα χρησιµοποιηθούν κατά προτεραιότητα για την εξόφληση του αρχικού κεφαλαίου και των δεδουλευµένων τόκων.

Εάν το Αµοιβαίο Κεφάλαιο επενδύσει πάνω από πέντε τοις εκατό (5%) του καθαρού ενεργητικού του στις ανωτέρω οµολογίες, που έχουν εκδοθεί από τον ίδιο εκδότη, η συνολική αξία αυτών των επενδύσεων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το ογδόντα τοις εκατό (80%) του καθαρού ενεργητικού του.

Οι επενδύσεις του Αµοιβαίου Κεφαλαίου σε µερίδια Ο.Σ.Ε.Κ.Α. (ανωτέρω υπό άρθρο 4 παρ. 1 στοιχ. γ') δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το δέκα τοις εκατό (10%) του καθαρού ενεργητικού του. Για τον υπολογισµό των επενδυτικών ορίων του άρθρου 22 του Ν. 3283/2004 δεν λαµβάνονται υπόψη οι επενδύσεις που έχει πραγµατοποιήσει το Αµοιβαίο Κεφάλαιο σύµφωνα µε την παράγραφο αυτή.

Το Αµοιβαίο Κεφάλαιο δεν επιτρέπεται να τοποθετεί άνω του είκοσι τοις εκατό (20%) του καθαρού ενεργητικού του σε καταθέσεις στο ίδιο πιστωτικό ίδρυµα.

Με την επιφύλαξη άλλων διατάξεων, το Αµοιβαίο Κεφάλαιο δεν επιτρέπεται να συνδυάζει, αθροιστικά, άνω του είκοσι τοις εκατό (20%) του καθαρού ενεργητικού του σε:

α) επενδύσεις σε κινητές αξίες ή µέσα χρηµαταγοράς που έχουν εκδοθεί από τον ίδιο οργανισµό,
β) καταθέσεις στον οργανισµό αυτό, ή/και
γ) κινδύνους από πράξεις εξωχρηµατιστηριακών παράγωγων χρηµατοοικονοµικών µέσων που διενεργήθηκαν µε τον οργανισµό αυτό.

Οι επενδύσεις σε κινητές αξίες ή µέσα χρηµαταγοράς που έχουν εκδοθεί από τον ίδιο οργανισµό ή οι επενδύσεις σε καταθέσεις ή παράγωγα χρηµατοοικονοµικά µέσα στον εν λόγω οργανισµό που έχουν πραγµατοποιηθεί σύµφωνα µε τις προηγούμενες παραγράφους δεν πρέπει να υπερβαίνουν αθροιστικά το τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου.

Η έκθεση κινδύνου ως προς έναν αντισυµβαλλόµενο στον οποίο εκτίθεται το Αµοιβαίο Κεφάλαιο κατά τη διενέργεια πράξης εξωχρηµατιστηριακού παραγώγου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει:

α)το δέκα τοις εκατό (10%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου όταν ο αντισυµβαλλόµενος είναι πιστωτικό ίδρυµα και

β)το πέντε τοις εκατό (5%) του καθαρού ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου όταν ο αντισυµβαλλόµενος δεν είναι πιστωτικό ίδρυµα.

Το Αµοιβαίο Κεφάλαιο δεν επιτρέπεται να επενδύει, αθροιστικά, ποσοστό µεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) του καθαρού ενεργητικού του σε κινητές αξίες και µέσα χρηµαταγοράς των εταιρειών του ίδιου οµίλου, οι οποίες, για τους σκοπούς των ενοποιηµένων λογαριασµών (όπως αυτοί ορίζονται σύµφωνα µε την Οδηγία 83/349/ΕΟΚ ή από τους διεθνώς αναγνωρισµένους λογιστικούς κανόνες), θεωρούνται ως ενιαίος οργανισµός.

Το Αµοιβαίο Κεφάλαιο δεν επιτρέπεται να αποκτά ποσοστό µεγαλύτερο του:
α) δέκα τοις εκατό (10%) των µετοχών χωρίς δικαίωµα ψήφου ενός εκδότη,
β) δέκα τοις εκατό (10%) των µετοχών µε δικαίωµα ψήφου ενός εκδότη,
γ) δέκα τοις εκατό (10%) του συνόλου των οµολόγων ενός εκδότη,
δ) δέκα τοις εκατό (10%) των µέσων χρηµαταγοράς ενός εκδότη
ε) είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) των µεριδίων ενός Αµοιβαίου Κεφαλαίου ή ενός άλλου οργανισµού συλλογικών επενδύσεων.

Κατ' εξαίρεση, τα επενδυτικά όρια των άμεσα ανωτέρω στοιχείων μπορούν να μην τηρούνται κατά την απόκτηση, εάν τη στιγμή εκείνη δεν είναι δυνατό να υπολογιστεί η ακαθάριστη αξία των ομολόγων ή των μέσων χρηματαγοράς ή η καθαρή αξία των μεριδίων των Αμοιβαίων Κεφαλαίων ή άλλων οργανισμών συλλογικών επενδύσεων.

Οι περιορισμοί της παρούσας παραγράφου δεν ισχύουν για τις κινητές αξίες και τα μέσα χρηματαγοράς της για μετοχές εταιρείας που έχει την καταστατική της έδρα σε κράτος εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον σύμφωνα με τη νομοθεσία του εν λόγω κράτους η τοποθέτηση ςJε μετοχές της εταιρείας αποτελεί τη μόνη δυνατότητα επένδυσης σε τίτλους εκδοτών αυτού του κράτους, υπό τον όρο ότι η εταιρεία αυτή τηρεί κατά την άσκηση της επενδυτικής της πολιτικής τα προβλεπόμενα επενδυτικά όρια.

- Πως προσδιορίζεται και αποτιμάται το Ενεργητικό του Αμοιβαίου Κεφαλαίου;

Ο προσδιορισμός της αξίας του καθαρού ενεργητικού του Αμοιβαίου Κεφαλαίου και, επομένως, και της καθαρής τιμής του μεριδίου του γίνεται ως εξής:

α) Για τον προσδιορισμό της αξίας του καθαρού ενεργητικού του Αμοιβαίου Κεφαλαίου, αφαιρούνται οι αμοιβές και οι προμήθειες της Α.Ε.Δ.Α.Κ, του Θεματοφύλακα και των μελών των οργανωμένων αγορών, και οι δαπάνες που βαρύνουν το Αμοιβαίο Κεφάλαιο, καθώς και τα κέρδη που διανέμονται στους μεριδιούχους κατά την αποτίμηση της 31 ης Δεκεμβρίου κάθε έτους.
β) Για τον προσδιορισμό της καθαρής τιμής του μεριδίου του Αμοιβαίου Κεφαλαίου, το σύνολο της αξίας του καθαρού ενεργητικού του διαιρείται δια του αριθμού των μεριδίων του. Η καθαρή τιμή του μεριδίου ισούται με το πηλίκο της ανωτέρω διαιρέσεως.

Η Α.Ε.Δ.Α.Κ. αποτιμά τα στοιχεία του ενεργητικού του Αμοιβαίου Κεφαλαίου, σύμφωνα με τους ακόλουθους κανόνες:
α) Η αξία των εισηγμένων σε οργανωμένη αγορά κινητών αξιών και μέσων χρηματαγοράς αποτιμάται με βάση την τιμή κλεισίματος των χρηματιστηριακών συναλλαγών τοις μετρητοίς της ίδιας ημέρας. Σε οργανωμένες αγορές που λειτουργούν εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν η αποτίμηση με βάση την τιμή του προηγούμενου εδαφίου δεν είναι εφικτή για λόγους διαφοράς ώρας, η αξία αποτιμάται με βάση την τιμή κλεισίματος της προηγούμενης εργάσιμης ημέρας των ανωτέρω αγορών.
β) Η αξία των εισηγμένων σε οργανωμένη αγορά παραγώγων χρηματοοικονομικών μέσων αποτιμάται με βάση την τιμή κλεισίματος, ή σε περίπτωση που αυτή δεν ορίζεται, με βάση την τιμή της τελευταίας πράξης, που δημοσιεύει το χρηματιστήριο για τις συναλλαγές της ίδιας ημέρας. Σε οργανωμένες αγορές που λειτουργούν εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν η αποτίμηση με βάση την τιμή του προηγούμενου εδαφίου δεν είναι εφικτή για λόγους διαφοράς ώρας, η αξία αποτιμάται με βάση την τιμή που έχουν δημοσιεύσει τα χρηματιστήρια των ανωτέρω αγορών για την προηγούμενη εργάσιμη ημέρα.
γ) Εάν δεν έχει καταρτιστεί χρηματιστηριακή συναλλαγή την ημέρα της αποτίμησης, λαμβάνεται υπόΨη η τιμή της προηγούμενης ημέρας συνεδρίασης της οργανωμένης αγοράς και εάν δεν έχει ούτε και εκείνη την ημέρα καταρτισθεί χρηματιστηριακή συναλλαγή λαμβάνεται υπόψη η τελευταία τιμή προσφοράς ή ζήτησης.
δ) Εάν σε οργανωμένη αγορά, στην οποία είναι εισηγμένες οι κινητές αξίες και τα μέσα χρηματαγοράς, ισχύει το σύστημα της ενιαίας τιμής, για τον προσδιορισμό της αξίας τους λαμβάνεται υπόψη η ενιαία τιμή.
ε) Η αποτίμηση της αξίας στοιχείων του ενεργητικού του Αμοιβαίου Κεφαλαίου, τα οποία δεν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ή/και δεν είναι εισηγμένα σε οργανωμένη αγορά γίνεται με βάση κανόνες που καθορίζει με απόφασή της η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Το καθαρό ενεργητικό του Αμοιβαίου Κεφαλαίου, ο αριθμός των μεριδίων του, η καθαρή τιμή του μεριδίου του, η τιμή διάθεσης και η τιμή εξαγοράς του υπολογίζονται κάθε εργάσιμη ημέρα και δημοσιεύονται στον ημερήσιο τύπο της μεθεπόμενης ημέρας, με μέριμνα της Α.Ε.Δ.Α.Κ. 

- Πως διανέμονται τα κέρδη του Αμοιβαίου Κεφαλαίου;

Οι πρόσοδοι του Αµοιβαίου Κεφαλαίου από τόκους, µερίσµατα και κέρδη από κλήρωση υπέρ το άρτιο δύνανται να διανέµονται ετησίως στους µεριδιούχους, αφού προηγουµένως αφαιρεθεί το σύνολο των δαπανών της διαχειριστικής χρήσης.

Τα κέρδη από την πώληση στοιχείων του ενεργητικού του Αµοιβαίου Κεφαλαίου διανέµονται στους µεριδιούχους, κατά την κρίση της Α.Ε.Δ.Α.Κ., στο µέτρο που αυτά δεν εξουδετερώνονται από κεφαλαιακές ζηµίες που τυχόν έλαβαν χώρα µέχρι το τέλος της χρήσης.

Η διανοµή των κερδών του Αµοιβαίου Κεφαλαίου γίνεται, εντός τριών (3) µηνών από τη λήξη κάθε διαχειριστικής χρήσης, σε όλους όσοι είναι µεριδιούχοι κατά την τελευταία ηµέρα της διαχειριστικής χρήσης (31η Δεκεµβρίου) εντός της οποίας προέκυψαν τα κέρδη. Κατά την καταβολή των κερδών παρακρατούνται οι αναλογούντες φόροι όπως ο νόµος εκάστοτε ορίζει.