Τα μυστικά των συναλλαγών

Η διαπραγμάτευση των μετοχών δεν ήταν ποτέ στο παρελθόν τόσο εύκολη υπόθεση, όσο είναι σήμερα. Οι μέρες κατά τη διάρκεια των οποίων οι χρηματιστές έδειχναν ενδιαφέρον μόνο για μια μικρή μερίδα ανθρώπων και συγκεκριμένα για εκείνους που διέθεταν μεγάλα κεφάλαια έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.

Πως γίνεται η αγοραπωλησία μετοχών

Η διαπραγμάτευση των μετοχών δεν ήταν ποτέ στο παρελθόν τόσο εύκολη υπόθεση, όσο είναι σήμερα. Οι μέρες κατά τη διάρκεια των οποίων οι χρηματιστές έδειχναν ενδιαφέρον μόνο για μια μικρή μερίδα ανθρώπων και συγκεκριμένα για εκείνους που διέθεταν μεγάλα κεφάλαια έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Στις μέρες μας η αγοραπωλησία των μετοχών μπορεί να γίνει και μέσω τηλεφώνου, ή μέσω διαδικτύου. Για κάθε πράξη, είτε αγοράς, είτε πώλησης, ο επενδυτής καταβάλει στην εταιρία που διεκπεραιώνει την εντολή του, προμήθεια.

Προκειμένου ο επενδυτής να πραγματοποιήσει, για πρώτη φορά, αγορά ή πώληση μετοχών ή /και ομολογιών εταιρειών που έχουν εισαχθεί και διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο, πρέπει να προβεί στα ακόλουθα βήματα:
* Να επιλέξει ένα μέλος της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. (ΑΧΕ, ΑΧΕΠΕΥ ή Τράπεζα - που έχει γίνει μέλος της Αγοράς Αξιών του Χ.Α.) μέσω του οποίου θα πραγματοποιηθεί η εκτέλεση των εντολών του για αγοραπωλησία μετοχών.
* Να υπογράψει με το ως άνω μέλος μια σύμβαση στην οποία περιλαμβάνονται οι γενικοί όροι συνεργασίας του επενδυτή με το μέλος της Αγοράς Αξιών του Χ.Α., καθώς και τα στοιχεία του επενδυτή (όνομα, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., Α.Δ.Τ. και επάγγελμα). Με την υπογραφή της σύμβασης ο επενδυτής αποκτά κωδικό πελάτη του μέλους της Αγοράς Αξιών του Χ.Α.
* Το μέλος της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. στη συνέχεια φροντίζει για την αίτηση του επενδυτή προς το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών (Κ.Α.Α.), έτσι ώστε ο επενδυτής να αποκτήσει Μερίδα Επενδυτή και Λογαριασμό Αξιών στο Σ.Α.Τ. (Σύστημα Άϋλων Τίτλων). Με τη δημιουργία της Μερίδας Επενδυτή και του Λογαριασμού Αξιών ο επενδυτής λαμβάνει
έναν κωδικό Σ.Α.Τ. που είναι μοναδικός και δε μεταβάλλεται.

Από τη στιγμή αυτή και μετά, όταν ο επενδυτής αποφασίσει να προχωρήσει σε αγορά ή /και πώληση μετοχών ή / και ομολογιών, δίνει τη σχετική εντολή στο μέλος της Αγοράς Αξιών του Χ.Α., το οποίο έχει ορίσει ως χειριστή Σ.Α.Τ. και το οποίο φροντίζει για την εισαγωγή της εντολής του στο Ο.Α.Σ.Η.Σ. Η κάθε εντολή χαρακτηρίζεται από τη συγκεκριμένη τιμή που της προσδίδεται. Η τιμή αυτή μπορεί να είναι, είτε μία συγκεκριμένη αριθμητική τιμή (Οριακή Εντολή), είτε μία μη Προκαθορισμένη τιμή (Ελεύθερη Εντολή).
Μετά την πραγματοποίηση της συναλλαγής, ακολουθεί η εκκαθάριση των τίτλων και μετρητών η οποία διενεργείται εντός τριών εργασίμων ημερών από το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών.

Για όλες τις συναλλαγές που πραγματοποιεί ο επενδυτής, ενημερώνεται καθημερινά μέσω τηλεφώνου από το μέλος της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. ή άλλως σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, συνήθως τις απογευματινές ώρες, από το αντίστοιχο τμήμα εξυπηρέτησης πελατών.

Επίσης, ενημερώνεται μέσω αποστολής των πινακιδίων και του αναλυτικού χαρτοφυλακίου του στο οποίο καταγράφονται αναλυτικά όλα τα επιμέρους στοιχεία που αφορούν τις κινήσεις του λογαριασμού του.

Αυτά αποστέλλονται ταχυδρομικά στον επενδυτή μιαφορά το μήνα ή όπως αλλιώς ζητηθεί, μέσα στο πλαίσιο της συνεργασίας που ορίζεται στη σύμβαση που υπογράφει ο επενδυτής με το μέλος του Χ.Α.

Σε ό,τι αφορά τη διαπραγμάτευση μετοχών μέσω του διαδικτύου βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο, κερδίζει, όμως, συνεχώς έδαφος. Εξάλλου, κατά πώς φαίνεται πρόκειται να γίνει ο φθηνότερος, ευκολότερος και πλέον αποδοτικός τρόπος αγοράς μετοχών.

Η όλη κατάσταση αλλάζει δραστικά. Η αγοραπωλησία μετοχών μέσω του διαδικτύου δύναται όχι μόνο να γίνει πιο φθηνή αλλά και να καταργήσει την προμήθεια. Εξάλλου, η συγκεκριμένη μέθοδος προσφέρει ακόμη ένα πλεονέκτημα για τους επενδυτές, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν την κίνηση της αγοράς σε πραγματικό χρόνο. Ως εκ τούτου μπορούν να πραγματοποιήσουν τη συναλλαγή τους ακριβώς την στιγμή που το επιθυμούν.

Πώς πραγματοποιούνται οι συναλλαγές στην Αγορά Αξιών του Χ.Α.

Οι συναλλαγές των εισηγμένων κινητών αξιών στην Αγορά Αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών γίνονται τοις μετρητοίς (cash market) εκτός αν είναι συναλλαγές που καλύπτονται από σύμβαση παροχής πίστωσης [margin account). Όλες οι εντολές εκτελούνται μέσω του Ολοκληρωμένου Αυτοματοποιημένου Συστήματος Ηλεκτρονικών Συναλλαγών (Ο.Α.Σ.Η.Σ.) και κατά τις ώρες διεξαγωγής των συναλλαγών, που προσδιορίζονται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Χρηματιστηρίου.

Οι εντολές εισάγονται στο Ο.Α.Σ.Η.Σ. από τα τερματικά των μελών της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. (Ανώνυμες Χρηματιστηριακές Εταιρείες, Ανώνυμες Χρηματιστηριακές Εταιρείες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών, Τράπεζες που είναι μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α.). Τα μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. έχουν στη διάθεσή τους τουλάχιστον τρία τερματικά. Όλα τα τερματικά είναι εγκατεστημένα στα γραφεία των μελών της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. και από εκεί εισάγονται οι εντολές.

Όλες οι εντολές που εισάγονται στο Ο.Α.Σ.Η.Σ. πριν την έναρξη της κύριας φάσης της συνεδρίασης (προσυνεδρίαση) συμμετέχουν στη διαμόρφωση της τιμής ανοίγματος. Αν για μια μετοχή δεν υπάρχουν εντολές με όριο τιμής τότε η τιμή ανοίγματος της συγκεκριμένης μετοχής είναι ίδια με την τιμή κλεισίματος της προηγούμενης ημέρας κατάλληλα προσαρμοσμένη για τυχόν εταιρικές πράξεις. Το κριτήριο που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της τιμής ανοίγματος είναι η μεγιστοποίηση του όγκου των συναλλαγών, που ουσιαστικά προσδιορίζει και το σημείο βέλτιστης ισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης για κάθε αξιόγραφο τη δεδομένη αυτή χρονική στιγμή.

Κατά τη διάρκεια των συναλλαγών οι εντολές συνδυάζονται με βάση τη τιμή (η εντολή αγοράς με την μεγαλύτερη τιμή συνδυάζεται με την εντολή πώλησης με τη χαμηλότερη τιμή) και το χρόνο εισαγωγής τους στο Ο.Α.Σ.Η.Σ.

Η εκκαθάριση των συναλλαγών

Η εταιρεία Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών Α.Ε. (ΚΑΑ) είναι ο κεντρικός φορέας που έχει αναλάβει την εκκαθάριση των χρηματιστηριακών συναλλαγών επί κινητών αξιών, δηλαδή την τακτοποίηση των υποχρεώσεων των μερών που προέβησαν σε συναλλαγές μετοχών, ομολόγων και δικαιωμάτων και τη διαχείριση του Συστήματος Άϋλων Τίτλων (Σ.Α.Τ.). Στο Σ.Α.Τ. καταχωρούνται τόσο οι άϋλες μετοχές όσο και τα ομόλογα σε άϋλη μορφή και παρακολουθούνται οι μεταβιβάσεις αυτών μέσω των Μερίδων και Λογαριασμών Αξιών των επενδυτών που τηρούνται σε αυτό.

Στην εκκαθάριση των χρηματιστηριακών συναλλαγών συμμετέχουν οι χειριστές του Σ.Α.Τ., δηλαδή τα μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. (Α.Χ.Ε. - Α.Χ.Ε.Π.Ε.Υ., Τράπεζες που έχουν γίνει μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α.) και οι Τράπεζες που παρέχουν υπηρεσίες θεματοφυλακής.

Στη διαδικασία της εκκαθάρισης των συναλλαγών δε μετέχουν οι επενδυτές. Στο τέλος κάθε συνεδρίασης το Κ.Α.Α. ενημερώνεται από το Χ.Α., ηλεκτρονικά, για τις συναλλαγές της ημέρας. Επίσης, την ίδια ημέρα τα μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. παραδίδουν στο Κ.Α.Α. καταστάσεις με τις συναλλαγές που πραγματοποίησαν τη συγκεκριμένη ημέρα και το Κ.Α.Α. αναλαμβάνει την εκκαθάρισή τους (ημέρα Τ).

Στη συνέχεια, το Κ.Α.Α. μέσω του Σ.Α.Τ. επεξεργάζεται τις πληροφορίες που παρέλαβε από το Χ.Α. και τα μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. Οι πληροφορίες περιλαμβάνουν τις συναλλαγές της ημέρας με το όνομα και τον κωδικό της κινητής αξίας, το όνομα του αντισυμβαλλόμενου μέλους, τη τιμή και τη ποσότητα της κινητής αξίας και τη συνολική αξία των συναλλαγών, ξεχωριστά για τις αγορές και τις πωλήσεις. Μετά την αντιπαραβολή και συμφωνία των στοιχείων εκτυπώνεται η τελική κατάσταση εκκαθάρισης τίτλων και μετρητών.

Τα αποτελέσματα οριστικοποιούνται τις επόμενες δυο ημέρες της συναλλαγής [ημέρες (Τ+1) έως (Τ+2)]. Η τελική κατάσταση εκκαθάρισης η οποία περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις σε τίτλους και μετρητά των μελών της Αγοράς Αξιών του Χ.Α., δίνεται σε κάθε μέλος νωρίς την τρίτη ημέρα από την ημερομηνία συναλλαγής, η οποία αποτελεί την ημέρα διακανονισμού για όλες τις συναλλαγές που εκκαθαρίζονται στο Κ.Α.Α. Την ημέρα αυτή γίνονται οι κατάλληλες μεταφορές ποσών (με τη μεσολάβηση της τράπεζας - θεματοφύλακα) και κινητών αξιών από τους αντίστοιχους λογαριασμούς Σ.Α.Τ. [ημέρα (Τ+3)].

Σημειώνεται ότι για την εκκαθάριση των συναλλαγών επί παραγώγων προϊόντων που διαπραγματεύονται στην Αγορά Παραγώγων του Χ.Α., υπεύθυνη είναι η εταιρεία ΕΤ.Ε.Σ.Ε.Π. Α.Ε.

Το σύστημα αϋλων τίτλων (ΣΑΤ)

Η εκκαθάριση των συναλλαγών επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ελκυστικότητα των
κεφαλαιαγορών εφόσον τόσο οι θεσμικοί όσο και οι απλοί επενδυτές προσπαθούν να
αποφύγουν αγορές όπου η ολοκλήρωση των συναλλαγών είναι αργή, ακριβή και αναξιόπιστη.

Το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών, στην προσπάθειά του να συμβάλλει στην αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς και στη καθιέρωσή της ως ώριμη και ανεπτυγμένη αγορά, κατάφερε να βελτιώσει σημαντικά την εκκαθάριση των συναλλαγών και άρα το χρηματιστηριακό χώρο, μέσα στο έτος 1999, με την ολοκλήρωση της αποϋλοποίησης των μετοχών και την ταυτόχρονη ακύρωση των έγγραφων βεβαιώσεων (μετοχικοί τίτλοι ή αποθετήρια έγγραφα) και την αντικατάστασή τους με ένα μηχανογραφημένο σύστημα λογιστικών εγγραφών. Έτσι, από τη στιγμή που εφαρμόσθηκε η αποϋλοποίηση των τίτλων η εκκαθάριση των συναλλαγών γίνεται πλέον μέσω λογιστικών εγγραφών και επομένως δεν υφίσταται θέμα φύλαξης των τίτλων, μέσω θεματοφυλάκων, δηλαδή μελών της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. (Α.Χ.Ε. - Α.Χ.Ε.Π.Ε.Υ., Τράπεζες που έχουν γίνει μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α.) και τραπεζών που παρέχουν τέτοιες
υπηρεσίες.

Το «απόρρητο» των αρχείων του Κ.Α.Α.

Οι καταχωρήσεις στα αρχεία του Κ.Α.Α. που αφορούν άϋλες μετοχές είναι απόρρητες και το απόρρητο ισχύει έναντι πάντων και μάλιστα ακόμα και έναντι της ίδιας της εκδότριας εταιρείας στην περίπτωση των ανωνύμων μετοχών, ενώ δεν ισχύει έναντι της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, καθώς και του Χ.Α. για τη διαπίστωση της ύπαρξης της απαιτούμενης διασποράς ή για να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα ελέγχων που διενεργούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Χ.Α. για τον εντοπισμό και την εξακρίβωση παραβάσεων της χρηματιστηριακής νομοθεσίας. Τέλος, επιτρέπεται η παροχή πληροφοριών με τους ίδιους όρους που επιτρέπεται για την παροχή πληροφοριών για καταθέσεις σε τράπεζες. Οι χειριστές του Σ.Α.Τ. (μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. και πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν ως θεματοφύλακες) έχουν πρόσβαση μόνο στο Λογαριασμό και στη Μερίδα του επενδυτή - πελάτη τους, ο οποίος τους έχει χορηγήσει σχετική εξουσιοδότηση πρόσβασης.

Οφέλη αποϋλοποίησης

Η αποϋλοποίηση προσέδωσε πολλαπλά οφέλη στους επενδυτές αλλά και στις εισηγμένες στο Χ.Α. εταιρείες, καθιστώντας το Χ.Α. πιο ελκυστικό καθώς μέσω αυτής επετεύχθη:
* η αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ασφαλέστερη εκκαθάριση των χρηματιστηριακών συναλλαγών,
* η ταχύτερη πίστωση των μετοχών στο λογαριασμό αξιών των επενδυτών κατά την
εκτέλεση των εταιρικών πράξεων,
* η δυνατότητα πλήρους ενημέρωσης των επενδυτών
* η μείωση του κόστους φύλαξης των τίτλων και
* η δυνατότητα χρηματικών καταβολών, κατόπιν σχετικού αιτήματος του επενδυτή, για αξίες καταχωρημένες στο λογαριασμό χειριστή και στον ειδικό λογαριασμό.

Επιλέγοντας χρηματιστή

Υπάρχουν τρεις διαφορετικές χρηματιστηριακές υπηρεσίες. Η πρώτη αφορά μόνο στην εκτέλεση μιας εντολής. Πρόκειται για τη βασική χρηματιστηριακή υπηρεσία, αφού ο χρηματιστής απλά αγοράζει ή πουλάει κατ’ επιλογή του πελάτη.

Παράλληλα, υπάρχει και η συμβουλευτική χρηματιστηριακή υπηρεσία. Μέσω της συγκεκριμένης υπηρεσίας ο επενδυτής δύναται να εκμεταλλευτεί την εμπειρία και την τεχνογνωσία του χρηματιστή. Βέβαια, ο επενδυτής είναι εκείνος που παίρνει τις επενδυτικές αποφάσεις, βρίσκεται όμως σε συνεχή επικοινωνία με τον χρηματιστή ο οποίος του δίνει συμβουλές, ενώ του προτείνει και εναλλακτικές επενδυτικές λύσεις.

Για να έχει, όμως, κάποιος πρόσβαση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες θα πρέπει είτε να διαθέτει ένα μεγάλο κεφάλαιο προς επένδυση, είτε να έχει στην κατοχή του ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο.

Επίσης, υπάρχει και η Υπηρεσία πληρεξουσιότητας. Η υπηρεσία εκείνη δηλαδή που ο χρηματιστής αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη για τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου. Με άλλα λόγια, ο χρηματιστής πραγματοποιεί την έρευνα, επιλογή, αγορά και πώληση μετοχών για λογαριασμό του πελάτη του, χωρίς αυτό να σημαίνει, όμως, πως ο τελευταίος χάνει κάθε έλεγχο. Εξάλλου, ο ίδιος ο επενδυτής είναι εκείνος που καθορίζει από την αρχή ποιος είναι ο επενδυτικός του στόχος και οι επενδυτικές του προτιμήσεις. Παράλληλα, ενημερώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για τις αποδόσεις του χαρτοφυλακίου του. Υπάρχει βέβαια και η δυνατότητα περιστασιακά – μια φορά κάθε διετία – ο επενδυτής να ελέγχει τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά και να διαφοροποιεί την αρχική του επενδυτική στρατηγική.

Ένα από τα πλεονεκτήματα που παρέχει η συγκεκριμένη μέθοδος είναι ότι ο χρηματιστής που λειτουργεί συμβουλευτικά έχει τη δυνατότητα να αντιδράσει πολύ πιο γρήγορα και άμεσα όταν οι συνθήκες της αγοράς το απαιτούν. Βέβαια, στις περιπτώσεις του αυτεξούσιου ελέγχου ο χρηματιστής θα πρέπει να είναι άνθρωπος εμπιστοσύνης, ενώ εκτός αυτού θα πρέπει και να έχει αποδείξει πως έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει τις σωστές αποφάσεις.

Εννοείται ότι αυτή η υπηρεσία προϋποθέτει την επίσημη κατάρτιση και την υπογραφή πλήρους σύμβασης μεταξύ των δύο πλευρών, ώστε να οροθετούνται δικαιώματα και υποχρεώσεις.

Προμήθειες και αμοιβές

Στην αγορά των μετοχών υπάρχει μια μίνιμουμ προμήθεια που καθορίζεται ως συγκεκριμένο ποσοστό επί της κάθε συναλλαγής. Ωστόσο, το ποσοστό της προμήθειας μειώνεται αναλόγως του ύψους των συναλλαγών που πραγματοποιεί ο επενδυτής. Όσο μεγαλύτερη η αξία της συναλλαγής τόσο μικρότερο είναι κατά κανόνα το ποσοστό της προμήθειας. Στις μέρες μας όμως, οι ιδιώτες επενδυτές μπορούν να βρουν αξιόπιστους χρηματιστές, η προμήθεια των οποίων ανέρχεται το πολύ σε 1% ανά συναλλαγή. Το ελάχιστο ποσό της προμήθειας πάντως είναι, συνήθως, της τάξης των 7-10 ευρώ.

Για την απλή αγοραπωλησία μετοχών στην πλειονότητα των περιπτώσεων η χρέωση είναι της τάξεως του 1% επί της συναλλαγής, συν των εξόδων διαπραγμάτευσης και των τυχών φόρων. Οι χρεώσεις πάντως εξαρτώνται από το ύψος της επένδυσης και συχνά– πυκνά υπάρχει η δυνατότητα να διαπραγματευτεί κάποιος το ύψος της προμήθειας, ιδιαίτερα εάν η επένδυσή του αφορά σημαντικά κεφάλαια.

Αλλαγή χρηματιστηριακής εταιρείας από τον επενδυτή

Η αποϋλοποίηση των μετοχών επιτρέπει επίσης την εύκολη μεταφορά του χαρτοφυλακίου (ή μέρους αυτού) ενός επενδυτή από ένα μέλος της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. σε ένα ή περισσότερα από ένα άλλα μέλη της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. Ο επενδυτής με απλή αίτηση στο μέλος του Χ.Α., που είναι χειριστής του λογαριασμού αξιών και της μερίδας του στο Σ.Α.Τ., μπορεί να ζητήσει να μεταφερθεί το χαρτοφυλάκιό του (ή μέρος αυτού) σε άλλο μέλος της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. που θα ορίσει χειριστή του Λογαριασμού και της Μερίδας του στο Σ.Α.Τ. ή στον ειδικό λογαριασμό του Σ.Α.Τ. του Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών. Η μεταφορά πραγματοποιείται, είτε απευθείας από τον αρχικό χειριστή του Λογαριασμού του στο νέο χειριστή, είτε με την πληκτρολόγηση από το νέο χειριστή του κωδικού μεταφοράς, ο οποίος εκδίδεται από τον αρχικό χειριστή.

Ο επενδυτής, οποιαδήποτε χρονική στιγμή αποφασίσει, μπορεί να αλλάξει χειριστή Σ.Α.Τ. για συγκεκριμένες ή και για όλες τις μετοχές του χαρτοφυλακίου του. Σε κάθε περίπτωση όμως πώλησης μετοχών, προκειμένου να μπορεί να πραγματοποιηθεί η συναλλαγή, οι μετοχές πρέπει να βρίσκονται στο Λογαριασμό Αξιών και στη Μερίδα του επενδυτή και να τις χειρίζεται ο χειριστής Σ.Α.Τ., μέσω του οποίου διενεργείται η πώληση.

Διαφορά προσφοράς και ζήτησης («bid» και «ask»)

Αυτό που πρέπει να γνωρίζει ο κάθε ενδιαφερόμενος για την αγορά των μετοχών είναι η λεγόμενη διαφορά μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Σε κάποια δεδομένη στιγμή η τιμή αγοράς μιας μετοχής είναι υψηλότερη από εκείνη της πώλησης. Η τιμή προσφοράς είναι εκείνη στην οποία μπορεί κάποιος να αγοράσει μια μετοχή. Η τιμή πώλησης είναι εύλογα εκείνη στην οποία πουλάει. Η διαφορά τους είναι η απόκλιση μεταξύ της τιμής αγοράς και της τιμή πώλησης.

Οι τιμές που συνοδεύουν τις μετοχές εταιρειών στις εφημερίδες είναι συνήθως οι λεγόμενες «μέσες τιμές» που αντιστοιχεί στο μέσον του εύρους μεταξύ της τιμής αγοράς και της τιμής πώλησης. Το μέγεθος του εύρους ανάμεσα στην τιμή προσφοράς και την τιμή πώλησης είναι διαφορετικό από μετοχή σε μετοχή. Ενδέχεται δε να μεταβληθεί αναλόγως του αριθμού των μετοχών που αγοράζει κάποιος.

Για μια μεγάλη εταιρία της υψηλής κεφαλαιοποίησης το εύρος μεταξύ τιμής αγοράς και πώλησης ενδέχεται να είναι πολύ μικρό. Συνήθως το εύρος είναι μεγαλύτερο για τις μετοχές εταιριών μικρότερης κεφαλαιοποίησης ή για τις εταιρίες εκείνες που έχουν λίγες μετοχές προς διαπραγμάτευση. Σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε συχνά ακούγεται πως μια μετοχή δεν είναι εύκολα ρευστοποιήσιμη.

Ένα σημείο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι το εύρος μεταξύ της τιμής προσφοράς και πώλησης για τις μετοχές εκείνες που διαπραγματεύονται χαμηλότερα του ενός ευρώ (τις λεγόμενες και μετοχές της «δεκάρας»). Ακόμα και με μεταβολές που αντιστοιχούν σε σεντ το εύρος της τιμής μιας μετοχής μπορεί να διαφοροποιηθεί σημαντικά.

Η διαφορά ανάμεσα στην τιμή προσφοράς και ζήτησης μπορεί να θεωρηθεί ως μια ακόμη επιβάρυνση στο κόστος της διαπραγμάτευσης, που λαμβάνει ο επενδυτής.

Επίπεδα Υπηρεσιών

Είναι προτιμότερο ο κάθε επενδυτής να συλλάβει τον όρο «χρηματιστηριακή υπηρεσία» και όχι τον χρηματιστή σε προσωπικό επίπεδο. Μια χρηματιστηριακή εταιρία δύναται να προσφέρει υπηρεσίες είτε απλά εντολών, είτε συμβουλευτικές είτε πληρεξουσιότητας. Εξάλλου, ένας επενδυτής έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί διαφορετικές χρηματιστηριακές εταιρίες για τις επενδυτικές του δραστηριότητες.

Συγκεκριμένα, ο κάθε επενδυτής έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί περισσότερους από έναν χρηματιστή. Με αυτόν τον τρόπο έχει τη δυνατότητα της πρόσβασης σε περισσότερες εκθέσεις και αναλύσεις της αγοράς. Οι μεγαλύτεροι επενδυτές από την άλλη, ενδέχεται να θέλουν να κάνουν χρήση περισσότερων των μια πληρεξούσιων χρηματιστηριακών ώστε να διευρύνουν τις πιθανότητες μια τουλάχιστον εξ αυτών να είναι ιδιαίτερα καλή στη διαχείριση του κεφαλαίου τους, περιορίζοντας κατά συνέπεια το ενδεχόμενο αρνητικών εκπλήξεων από κακοδιαχείριση. Εξάλλου, οι διάφορες υπηρεσίες που προσφέρουν οι χρηματιστηριακές εταιρίες είναι άμεσα συγκρίσιμες.

Ωστόσο, καλό είναι να θυμάται κάποιος ότι πολύ λίγα πράγματα στη ζωή είναι δωρεάν και κατά συνέπεια οι υπηρεσίες εκείνες που προσφέρονται δωρεάν δεν είναι πάντα αξιόπιστες. Μπορεί στο τέλος να αξίζει τον κόπο να καταβάλλει κάποιος κάτι παραπάνω για να διασφαλίσει την αξιοπιστία και την αποδοτικότητα. Την ίδια στιγμή βέβαια, ορισμένα από τα ιδιαίτερα γνωστά ονόματα του χώρου εκμεταλλεύονται την επωνυμία τους ώστε να αποσπάσουν υψηλότερες αμοιβές, χωρίς, όμως, να υπάρχει βάσιμη αιτιολογία.

Το καλύτερο που έχει να κάνει κάποιος είναι να πραγματοποιήσει έρευνα αγοράς. Εάν ο ενδιαφερόμενος επενδυτής προτίθεται να προχωρήσει μόνο σε υπηρεσίες αγοραπωλησίας μπορεί στις πρώτες τους συναλλαγές να χρησιμοποιήσει διαφορετικές χρηματιστηριακές εταιρίες. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να δημιουργήσει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για την ποιότητα και την αξία του ποσού που έχει καταβάλλει με βάση την δική του προσωπική άποψη. Οι μεμονωμένες προτιμήσεις αλλά και οι περιστάσεις ενδέχεται να