Προετοιμασία για κρίση από επιχειρήσεις και νοικοκυριά
Κινήσεις και μηνύματα ενόψει δύσκολου χειμώνα. Οι διαφορές με προηγούμενες συγκυρίες και τι δείχνουν οι τιμές των μετάλλων, ως σηματωροί. Πώς τοποθετούνται τράπεζες και ελληνικές εταιρείες απέναντι στον κίνδυνο νέας καταιγίδας.
«Η μεγάλη διαφορά με προηγούμενες οικονομικές κρίσεις είναι πως αυτή που πιθανολογείται ότι θα ξεκινήσει τον επόμενο χειμώνα -αν τελικά ξεκινήσει- θα είναι η πρώτη για την οποία επιχειρήσεις και νοικοκυριά δεν θα εκπλαγούν αρνητικά, αλλά αντίθετα θα την περιμένουν προετοιμαζόμενοι μήνες πριν. Αυτός είναι και ένας σοβαρός λόγος αισιοδοξίας ότι οι επιπτώσεις θα είναι τελικά μικρότερες σε σχέση με τις αρχικά αναμενόμενες».
Αυτό δηλώνουν παράγοντες της αγοράς, σημειώνοντας, για παράδειγμα, πως η κρίση της Lehman Brothers που είχε ξεκινήσει το 2008, είχε ξαφνιάσει τους πάντες. Εκείνη η περίοδος είχε βρει νοικοκυριά και επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν ζητήματα υπερχρέωσης, τις τράπεζες να είναι πιστωτικά εκτεθειμένες και πολλά κράτη να έχουν φορτωθεί με μεγάλα χρέη.
Το θετικό αυτή τη φορά είναι ότι έχουν υπάρξει σαφείς προειδοποιήσεις από τους πλέον αρμόδιους φορείς, μήνες πριν ξεκινήσει η ύφεση, καθώς σήμερα τα ΑΕΠ των ευρωπαϊκών χωρών αντιμετωπίζουν μεν κατά τους λίγους τελευταίους μήνες μια επιβράδυνση στους ρυθμούς ανάπτυξης, χωρίς ωστόσο να έχουν εισέλθει ακόμη σε αρνητική πορεία.
Ο πρόεδρος της Γερμανίας μίλησε για πιθανές ελλείψεις ενέργειας τον προσεχή χειμώνα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θεώρησε πιθανό το σενάριο πλήρους διακοπής παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία, ενώ το ΔΝΤ άφησε ανοιχτό ενδεχόμενο να μπει η ευρωπαϊκή οικονομία σε πορεία ύφεσης από το 2023.
«Η έγκαιρη προειδοποίηση, αν δεν αποτρέψει σε μεγάλο βαθμό την κρίση, θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά τις επιπτώσεις της και τη διάρκειά της σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά», υποστηρίζει διευθύνων σύμβουλος εισηγμένης εταιρείας, συμπληρώνοντας:
«Ήδη εδώ και λίγους μήνες παρατηρείται σαφής αναβλητικότητα στην εκκίνηση νέων projects ανά τον κόσμο, γεγονός που δεν έχει αφήσει αδιάφορη την αγορά. Ήδη βλέπουμε τις τιμές των μετάλλων να έχουν υποχωρήσει δραστικά σε σχέση με το φετινό υψηλό τους, πράγμα που φαίνεται να συμβαίνει και με την περίπτωση του πετρελαίου. Αυτά αποτελούν τα πρώτα σημάδια μιας εξισορροπητικής τάσης, η οποία είναι πολύ πιθανό να συνεχιστεί και μέσα στο καλοκαίρι, με ό,τι αυτό θα μπορούσε να σημάνει για την αποκλιμάκωση του κόστους των επενδύσεων και των έργων που έχουν αναλάβει να εκτελέσουν οι κατασκευαστικοί όμιλοι.
Επίσης, οι σχεδιαζόμενες ενεργειακές περικοπές της Δύσης και οι εναλλακτικές πηγές προμήθειας που αναζητούν οι Ευρωπαίοι θα αμβλύνουν ως ένα βαθμό το πρόβλημα, κάνοντας περισσότερο επικίνδυνο για τους Ρώσους το εγχείρημα της πλήρους διακοπής της παροχής φυσικού αερίου και δίνοντας μεγαλύτερο χώρο στους πολιτικούς για διαπραγματεύσεις και αποφυγή ακραίων σεναρίων».
Πέραν αυτών, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αρχίσει και προετοιμάζονται προκειμένου να λειτουργήσουν σε δυσκολότερα περιβάλλοντα. Πολλές από αυτές έχουν αναβάλει επενδυτικά προγράμματα προκειμένου να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους ή/και έχουν σπεύσει να κλειδώσουν το ύψος των επιτοκίων τους για την επόμενη πενταετία για μεγάλο τμήμα του δανεισμού τους.
Γενικότερα, η τρέχουσα κατάσταση βρίσκει: α) Τις ελληνικές τράπεζες με δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις πολύ κάτω του 100% (ήταν 130% το 2008, με τάση φυγής καταθέσεων στο εξωτερικό από το 2010, β) Τις εγχώριες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά χωρίς σημαντικά δανειακά ανοίγματα, καθώς οι τράπεζες είχαν ουσιαστικά κλείσει την κάνουλα της χρηματοδότησης καθ’ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας.