Χρηματιστήριο: Το σενάριο διόρθωσης και τα όπλα των long
Πώς διαμορφώνεται η εικόνα στην εγχώρια αγορά εν μέσω αναταραχής και προβληματισμών για τα διεθνή χρηματιστήρια. Τα επιχειρήματα των αισιόδοξων, οι εκτιμήσεις ανθρώπων με εμπειρία και οι κλάδοι «ειδικού ενδιαφέροντος».
Το εγχώριο χρηματιστηριακό κλίμα παραμένει υποτονικό, με πολλούς επενδυτές να φοβούνται τις επιπτώσεις που θα επιφέρει στο Χ.Α. μια πιθανή σημαντική υποχώρηση των ξένων αγορών ή μια αύξηση των yields στην αγορά των ευρωπαϊκών ομολόγων.
Από την άλλη πλευρά, οι οπαδοί των «ταύρων» θεωρούν ότι οι ελληνικές μετοχές δεν είναι φουσκωμένες από κερδοσκοπικό χρήμα και μάλιστα διαπραγματεύονται με λογικότατους δείκτες, ακόμη και μετά από ένα συγκυριακά αρνητικό -λόγω πανδημίας- 2020. Και πέραν αυτού, υποστηρίζουν πως υπάρχουν τέσσερις επιπλέον παράγοντες που επιβεβαιώνονται ολοένα και περισσότερο κατά τους τελευταίους μήνες, οι οποίοι θα μπορούσαν, κάτω από προϋποθέσεις, να οδηγήσουν σε μια βελτιωμένη εικόνα της αγοράς.
Σε αντίθεση με τους περισσότερους που θεωρούν το φετινό χρηματιστηριακό κλίμα βαρύ, γνωστός χρηματιστηριακός παράγοντας εξέφρασε μια διαφορετική άποψη:
«Εξαρτάται από ποια πλευρά το βλέπει κανένας. Οι περισσότεροι θεωρούν ως καλό κλίμα αυτό λ.χ. του περσινού Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου, όταν οι τιμές των μετοχών ανέβαιναν απότομα με μεγάλο όγκο συναλλαγών. Σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον, κερδίζουν οι χρηματιστές και η ΕΧΑΕ, ενθουσιάζονται οι traders, αλλά χαίρονται και οι υπόλοιποι επενδυτές, γιατί βλέπουν τις αποτιμήσεις των χαρτοφυλακίων τους να ανεβαίνουν. Κάποιοι, μάλιστα, από αυτούς βρίσκουν την ευκαιρία να απεγκλωβιστούν από παλαιότερα λάθη ή να ρευστοποιήσουν μέρος των θέσεών τους κλειδώνοντας κέρδη. Το μόνο βέβαιο, όμως, είναι πως ένα τέτοιο κλίμα δεν μπορεί να διαρκεί για πάντα και επιπλέον ελλοχεύει κινδύνους για εγκλωβισμό όσων θα σπεύσουν να αγοράσουν στα ψηλά.
Ωστόσο, και η τρέχουσα κατάσταση στο Χ.Α. έχει τη δική της… χάρη. Μπορεί οι επαγγελματίες της αγοράς να δυσφορούν και οι traders να βαριούνται, ωστόσο η τρέχουσα χρηματιστηριακή περίοδος δίνει τη δυνατότητα στους επενδυτές να χτίσουν με προσοχή, υπομονή και χαμηλότερο κόστος σε σχέση με το παρελθόν, χαρτοφυλάκια που θα μπορούσαν να υπεραποδώσουν σε βάθος χρόνου. Γενικότερα, υπάρχει μια κατηγορία επενδυτών που δεν περιμένει το χρηματιστηριακό “μπουμ” για να αγοράσει και να πουλήσει στα γρήγορα, αλλά επιλέγει να χτίζει θέσεις σε βάθος χρόνου και -όπως ελπίζει- να ρευστοποιήσει σε υψηλότερα επίπεδα, όταν στην εποχή του “μπουμ” οι άλλοι θα τρέχουν να αγοράσουν».
Σύμφωνα με τον ίδιο παράγοντα, «ασφαλώς και το ελληνικό χρηματιστήριο θα πληγεί σε περίπτωση που διορθώσουν οι ξένες αγορές, αλλά ακόμη και σε ένα τέτοιο σενάριο, αυτός ο επηρεασμός πιθανόν να μη διαρκέσει πολύ, ούτε να είναι τόσο μεγάλος. Και αυτό γιατί θα πρέπει να συνεκτιμηθεί ότι στο Χ.Α. δεν υπάρχουν εισηγμένες με θεόρατα P/E και αποτιμήσεις που τρομάζουν. Ο δικός μας Γενικός Δείκτης δεν ανεβαίνει εδώ και δώδεκα συνεχόμενα χρόνια. Από την αρχή του 2020 έως σήμερα, όταν ο S&P 500 έχει κερδίσει 20% και ο Nasdaq 50%, o δικός μας δείκτης έχει υποχωρήσει κατά 15,6%. Η ελληνική κεφαλαιαγορά δεν έχει φουσκώσει από κερδοσκοπικό χρήμα. Δεν υπάρχουν -όπως για παράδειγμα το 1999- πολλοί νέοι επενδυτές που μόλις το τελευταίο χρονικό διάστημα ξαναθυμήθηκαν ή πρωτογνώρισαν το Χ.Α. Γενικότερα, στο Χ.Α. δεν ισχύει καμιά από τις επτά ενδείξεις που παρέθεσε ο Ray Dalio για τον εντοπισμό μιας αγοράς-φούσκας, με τον γνωστό διεθνή παράγοντα να μιλά για το NYSE εκτιμώντας πως υπάρχουν μετοχές-φούσκες, ωστόσο αυτό δεν αφορά το σύνολο της αμερικανικής αγοράς.
Στο Χ.Α., οι περισσότεροι τίτλοι -συμπεριλαμβανομένων και όσων έχουν υπερδιπλασιαστεί κατά τα τελευταία χρόνια- διαπραγματεύονται με P/E χαμηλότερο του 20 -και αυτό σε μια συγκυριακά αρνητική χρονιά (το 2020) που επηρεάστηκε δυσμενώς λόγω της πανδημίας. Με αντίστοιχους δείκτες P/E διαπραγματεύονται ακόμη και οι ελληνικές εταιρείες τεχνολογίας (πληροφορικής), αν υπολογιστούν με βάση τα κέρδη είτε του 2020 είτε του 2021. Επίσης, η Ελλάδα έχει μπροστά της να ευνοηθεί από πολύ μεγάλα κοινοτικά κονδύλια, τα οποία αναμένεται να θερμάνουν το σύνολο της οικονομίας.
Αυτά βέβαια δεν αφορούν τις τράπεζες, οι οποίες καλούνται να δράσουν εν μέσω σημαντικών προκλήσεων (βλέπε παρουσίαση της κατάστασης από το διοικητή της ΤτΕ στη Βουλή) και αποτελούν τίτλους με έντονες διακυμάνσεις και χαμηλή προβλεψιμότητα».
Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι θέσεις άλλων χρηματιστηριακών παραγόντων: «Όταν εκφράζαμε την αισιοδοξία μας για την πορεία των ελληνικών μετοχών το 2020, είχαμε αναφερθεί κυρίως στο δεύτερο εξάμηνο, προειδοποιώντας για μια πιθανή διόρθωση έως και 20% στο πρώτο μισό του έτους, ανάλογα με τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας και ανάλογα με το αν θα υπάρξει κάποια υποχώρηση στις αγορές του εξωτερικού», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Τέσσερα… ευρήματα για αισιόδοξους
Γενικότερα, υπάρχουν αισιόδοξοι οπαδοί της θεμελιώδους ανάλυσης, οι οποίοι θεωρούν πως κατά τους τελευταίους μήνες φαίνεται να επιβεβαιώνονται όλο και περισσότερο εκτιμήσεις που μιλούσαν για ισχυρές αντοχές δεκάδων εισηγμένων εταιρειών στην πανδημία και προσβλέπουν στις ανοδικές προοπτικές τους σε ένα περιβάλλον που, μετά την τρέχουσα πανδημία, θα χαρακτηρίζεται από μεγάλη αύξηση των επενδύσεων, από περαιτέρω τόνωση των εξαγωγών και από άνοδο της εγχώριας κατανάλωσης. Υποστηρίζουν, δηλαδή, πως υπάρχουν τέσσερις επιπλέον παράγοντες που επιβεβαιώνονται ολοένα και περισσότερο κατά τους τελευταίους μήνες, οι οποίοι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ακόμη πιο βελτιωμένη εικόνα της αγοράς.
Ο πρώτος παράγοντας είναι αυτός των μερισματικών αποδόσεων. Οι τρέχουσες εκτιμήσεις για τις φετινές χρηματικές διανομές είναι καλύτερες σε σχέση με εκείνες των προηγούμενων μηνών. Ήδη, οι ανακοινώσεις των μερισμάτων από Coca-Cola HBC, Mytilineos και ΟΛΠ οδηγούν σε σαφώς ικανοποιητικές αποδόσεις (πολλαπλάσιες των τραπεζικών επιτοκίων, αλλά και του yield των δεκαετών κρατικών ομολόγων) πράγμα που αναμένεται να επιβεβαιωθεί και για πολλές άλλες εισηγμένες, με ενδεικτικά παραδείγματα αυτά των ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΑΔΜΗΕ, Κρι-Κρι, Sarantis, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, Τιτάν, ΟΛΘ, BriQ Properties και Intercontinental. Γενικότερα, η μέση μερισματική απόδοση για το 2021 για τις μη τραπεζικές εισηγμένες εκτιμάται πλέον ότι θα υπερβεί το 2%.
Ένας δεύτερος παράγοντας αφορά τον κλάδο της πληροφορικής. Η χρηματιστηριακή αγορά αποκτά σταδιακά μια καλύτερη αντίληψη για τον κλάδο και ειδικότερα για την ικανότητα αρκετών εισηγμένων εταιρειών να επιτυγχάνουν πολύ μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση κερδών, κάθε φορά που ανεβάζουν τον κύκλο εργασιών τους (π.χ. η Epsilon Net ανέβασε κατά 20% τα έσοδά της και κατά 130% τα κέρδη της). Με τον τρόπο αυτό, μια μετοχή που με βάση το ιστορικό της P/E (αυτό που βασίζεται σε παρελθόντα κέρδη) να φαίνεται υπερτιμημένη, ωστόσο ενδέχεται η εικόνα να διαφοροποιείται όταν ο ίδιος δείκτης υπολογίζεται με βάση τα προβλεπόμενα κέρδη των επόμενων ετών. Πάντως, ποσοστό αύξησης κερδών πολύ μεγαλύτερο από αυτό του κύκλου εργασιών αναμένεται να εμφανίσουν στα αποτελέσματα του 2020 εταιρείες όπως π.χ. η Entersoft, η Performance και η Byte Computers.
Μεταλλουργικός κλάδος: Αρκετές είναι οι θετικές εξελίξεις που έχουν συμβεί στον Όμιλο Viohalco κατά τους τελευταίους μήνες. Για παράδειγμα, ο κλάδος χάλυβα (ΣΙΔΕΝΟΡ, Sovel) μετά από ένα πολύ κακό πρώτο εξάμηνο το 2020, ευνοήθηκε στη συνέχεια από την ανοδική τάση της ζήτησης που ξεκίνησε το καλοκαίρι, αλλά και από τη μεγάλη άνοδο της διεθνούς τιμής του μετάλλου. Πέραν αυτού, η θυγατρική Cenergy αναλαμβάνει συνεχώς νέες δουλειές στον κλάδο των καλωδίων, ενώ η άνοδος στην τιμή του πετρελαίου αμβλύνει τους φόβους για περιορισμένη μελλοντική ζήτηση στον κλάδο των σωλήνων. Όσο για την (επίσης θυγατρική) ElvalHalcor, πέρα από τη συμμετοχή της στη Cenergy επεκτείνει το επενδυτικό της πρόγραμμα, καθώς διαπιστώνει ζήτηση για τα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας που παράγει.
Στον κλάδο εμπορίας ειδών σιδήρου-χάλυβα (εισηγμένες οι Έλαστρον, ΣΙΔΜΑ, Αφοί Κορδέλλου) από το καλοκαίρι και μετά παρατηρείται τόνωση της ζήτησης και παράλληλα διεύρυνση μικτών περιθωρίων κέρδους λόγω της πολύ υψηλότερης τιμής του χάλυβα. Τέλος, για διαφορετικούς λόγους, σαφώς καλύτερη οικονομική από το τέταρτο τρίμηνο του 2020 εμφάνισαν τόσο η Mevaco (ανάληψη συμβάσεων κατασκευής μεταλλικών μερών φωτοβολταϊκών πάρκων) όσο και η Γενική Εμπορίου & Βιομηχανίας (αύξηση ζήτησης για υδραυλικό εξοπλισμό, θετική επίδραση από την ανοδική πορεία του χάλυβα).
Εμπορικές εταιρείες: Με εξαίρεση τα σούπερ μάρκετ, συγκαταλέγεται στις δραστηριότητες που επλήγησαν έντονα από την πανδημία. Πολλές εισηγμένες εταιρείες του κλάδου υποχρεώθηκαν σε μείωση επιδόσεων το 2020 και ξεκίνησαν με πτώση και το 2021. Ωστόσο, οικονομικοί παράγοντες ευελπιστούν ότι στο σύνολο της φετινής χρονιάς ένα μεγάλο τμήμα των απωλειών των πρώτων μηνών θα καλυφθεί από το Πάσχα και μετά.
Η αισιοδοξία αυτή βασίζεται σε τρεις κυρίως παράγοντες: α) Στο ότι τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν πολύ κατά τη διάρκεια της πανδημίας (στη χώρα μας κατά 10 δισ. ευρώ το δεκάμηνο Μαρτίου-Δεκεμβρίου 2020), β) Πολλές σχεδιασμένες αγορές αναβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οπότε είναι πιθανόν να γίνουν μόλις ομαλοποιηθεί η κατάσταση. γ) Η πεσμένη ψυχολογία του κόσμου λόγω των πολύμηνων περιοριστικών μέτρων θα οδηγήσει πολλούς Ευρωπαίους στο να καταναλώσουν και να ταξιδέψουν. Οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης άποψης σημειώνουν το πόσο μεγάλη ζήτηση εκδηλώνεται κάθε φορά που υπάρχει κάποιο μέτρο προσωρινής χαλάρωσης στα περιοριστικά μέτρα.