M. Covel: Η τιμή είναι ο καλύτερος δείκτης
H στρατηγική παρακολούθησης τάσεων. Τα βασικά στοιχεία και τα... μυστικά της. Μια διαφορετική φιλοσοφία για την εκτέλεση συναλλαγών από έναν «γκουρού» της αγοράς.
Ήδη από το Μάρτιο του 2006 είχαμε δημοσιεύσει στο γερμανικό TRADERS’ μια συνέντευξη του Michael Covel που ήταν αποκλειστικά αφιερωμένη στο θέμα της παρακολούθησης τάσεων.
Από τότε έχουν περάσει περισσότερο από οκτώ χρόνια και σε αυτό το διάστημα έχουν αλλάξει πολλά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον δημοσιεύουμε μια δεύτερη συνέντευξη όπου θα παρουσιάσουμε νέες πτυχές της φιλοσοφίας εκτέλεσης συναλλαγών του Michael Covel. Και για εκείνον ο κόσμος έχει προχωρήσει, με αποτέλεσμα να έχει διδαχθεί πολλά νέα πράγματα.
» TRADERS΄: Γεια σας κύριε Covel, ή μήπως πρέπει να πούμε «καλό βράδυ;» Εδώ είναι απόγευμα, εσείς τι ώρα έχετε εκεί που βρίσκεστε;
Covel: Καλό βράδυ. Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στην πόλη Ho Chi Minh του Βιετνάμ, όπου είναι 10 μμ.
TRADERS΄: Η εταιρεία σας έχει την έδρα της στις ΗΠΑ άλλα απασχολείτε προσωπικό κι εκεί. Τι σας έκανε να μετακομίσετε μόνιμα στην Ασία;
Covel: Το 2013 έκανα πάνω από 40 παρουσιάσεις για διάφορα fund στην Κίνα, την Ιαπωνία, τη Σιγκαπούρη, τη Μαλαισία και το Βιετνάμ, πραγματοποιώντας πολλά ταξίδια. Και με κάποιον τρόπο κόλλησα εδώ. Τώρα, ένας από τους στόχους μου είναι να διαδώσω την παρακολούθηση τάσεων σε διάφορες περιοχές της Ασίας. Πρόκειται για μια έννοια που ενώ στις ΗΠΑ είναι γνωστή εδώ και καιρό, στην Ασία υπάρχει περιθώριο για να αναπτυχθεί.
TRADERS΄: Αυτό είναι που θα θέλαμε να συζητήσουμε μαζί σας. Μπορείτε να συνοψίσετε εν συντομία τη βασική ιδέα πίσω από την προσέγγιση παρακολούθησης τάσεων;
Covel: Η βασική ιδέα είναι ότι τίποτα δεν είναι προβλέψιμο. Θα το επαναλάβω επειδή αυτό είναι απολύτως κρίσιμο και οι περισσότεροι συμμετέχοντες της αγοράς συχνά το παραβλέπουν: Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα που να μπορεί να προβλεφθεί!
TRADERS΄: Αυτό έρχεται πράγματι σε αντίθεση με όλα όσα μας προσφέρονται καθημερινά στο χρηματιστήριο…
Covel: Και για έναν καλό λόγο: Πολλοί βγάζουν χρήματα με τον ισχυρισμό ότι μπορούν να προβλέψουν κάτι.
TRADERS΄: Αυτός ο ισχυρισμός είναι ψευδής ακόμη και για τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις; Ας πούμε, για προβλέψεις αρκετών ετών;
Covel: Ναι, ακόμη και για αυτές. Δείτε απλά τα τελευταία 20 χρόνια. Η αγορά παρουσίαζε αυξομειώσεις όλη την ώρα. Πώς στην ευχή θα μπορούσε κάποιος να το προβλέψει αυτό από πριν; Όποιος το ισχυρίζεται αυτό είναι ψεύτης. Η πραγματικότητα είναι τόσο σύνθετη που κανένας δεν μπορεί να πει τι πρόκειται να συμβεί σε μερικά χρόνια.
TRADERS΄: Εάν η παρακολούθηση τάσεων παραβλέπει τις προβλέψεις, πώς μπορεί και λειτουργεί;
Covel: Λειτουργεί με βάση την τιμή, «τον καλύτερο δείκτη του κόσμου». Η άνοδος της τιμής οποιασδήποτε μετοχής σημαίνει ότι οι συμμετέχοντες της αγοράς είναι πρόθυμοι να αγοράσουν σε υψηλότερες τιμές. Αντίστοιχα, το αντίθετο ισχύει για την πτώση των τιμών. Όλο αυτό βασίζεται στην ιδέα μιας προ-κυκλικής ορμής ή τάσης: Εάν κάτι ανεβαίνει (ή κατεβαίνει), θα συνεχίσει πιθανώς να ανεβαίνει (ή να κατεβαίνει).
TRADERS΄: Μήπως υπεραπλουστεύετε τα πράγματα; Πώς ξέρετε ότι αυτές οι τάσεις υπάρχουν εάν οι προβλέψεις είναι αδύνατες;
Covel: Αυτό μας λένε οι στατιστικές, οι οποίες είναι αρκετά αξιόπιστες. Βλέπετε, οι μελέτες έχουν δείξει ότι πάντα υπήρχαν τάσεις στις αγορές - στην πραγματικότητα για περισσότερο από 100, 200 και 800 χρόνια (βάσει τριών μελετών). Πιστεύω ότι αυτό αποτελεί μια σταθερή βάση για μια στρατηγική εκτέλεσης συναλλαγών. Αλλά εάν οι επενδυτές εφαρμόζουν την κλασική μέθοδο της χρησιμοποίησης μιας στρατηγικής αγοράς και διατήρησης, η οποία ουσιαστικά δεν αποτελεί πραγματική στρατηγική, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν σημαντικές απώλειες κατά την πτώση των αγορών. Από την άλλη, μια καλή στρατηγική παρακολούθησης τάσεων επωφελείται από τις πτωτικές αγορές με τη χρησιμοποίηση θέσεων πώλησης για την εκμετάλλευση καθοδικών τάσεων.
TRADERS΄: Και πάλι, υπάρχουν πολλές πλάγιες φάσεις και ασταθείς διακυμάνσεις, κατά τις οποίες μια στρατηγική παρακολούθησης τάσεων μπορεί μακροπρόθεσμα να υποστεί απώλειες.
Covel: Ναι, βέβαια. Όπως οποιαδήποτε στρατηγική, κι αυτή περιλαμβάνει ορισμένες περιόδους αρνητικών αποδόσεων που προκαλούνται από τη συσσώρευση πολλών απωλειών όταν δεν υπάρχουν σαφείς τάσεις στις αγορές. Ιστορικά, ωστόσο, αυτές οι φάσεις είναι προσωρινής φύσης. Η αντιμετώπιση των περιόδων αρνητικών αποδόσεων απαιτεί καλή διαχείριση κινδύνου και τη διαμόρφωση ενός έξυπνου χαρτοφυλακίου, μέρος του οποίου θα ακολουθεί πάντα τις τρέχουσες τάσεις, αντισταθμίζοντας τις μικρές απώλειες που εμφανίζονται ως αποτέλεσμα ψευδών σημάτων.
TRADERS΄: Εάν η παρακολούθηση τάσεων είναι τόσο αποτελεσματική, γιατί επιλέγεται από τόσο λίγους συμμετέχοντες;
Covel: Για πολύ καιρό, η κοινή θέση των ακαδημαϊκών ήταν ότι οι αγορές είναι αποδοτικές και τα κέρδη που προέρχονται από τις απλές στρατηγικές παρακολούθησης τάσεων είναι κυρίως συμπτωματικά. Εν τω μεταξύ, η νοοτροπία μερικών ακαδημαϊκών έχει αλλάξει. Όλο και περισσότερο δημοσιεύονται ακαδημαϊκές μελέτες που δείχνουν ότι η παρακολούθηση τάσεων είναι αποτελεσματική. Το πρόβλημα είναι ότι οι «ειδικοί» της οικονομικής βιομηχανίας δεν μπορούν να πουλήσουν αυτήν την προσέγγιση τόσο καλά επειδή ο κόσμος προτιμάει να ακούει προβλέψεις που υποστηρίζονται από σπουδαία θεμελιώδη ανάλυση και από προβολές. Τέτοιες «ιστορίες» έχουν περισσότερη απήχηση στους επενδυτές από ότι μια δήλωση που απλά προτρέπει την παρακολούθηση μιας τάσης.
TRADERS΄: Πώς είναι το δικό σας επενδυτικό ύφος – μπορείτε να μας πείτε κάτι για αυτό;
Covel: Εφαρμόζω την παρακολούθηση τάσεων κατά τις συναλλαγές ΣΜΕ και ETF. Για να εξασφαλίσω μια καλή διαφοροποίηση του ρίσκου, χρησιμοποιώ ένα καλάθι διάφορων αγορών και ομάδων κεφαλαιακών αγαθών. Διατηρώ τις εισόδους και τις εξόδους μου απλές, παραδείγματος χάριν, χρησιμοποιώ μακροπρόθεσμους κινητούς μέσους όρους (MA) όπως ο MA των 100 ημερών και, στην περίπτωση των εξόδων, μερικές φορές χρησιμοποιώ ελαφρώς λιγότερο μακροπρόθεσμους MA. Ξεσπάσματα πάνω ή κάτω από ορισμένα επίπεδα μπορούν επίσης να προκαλέσουν μια είσοδο ή μια έξοδο. Οι κανόνες που χρησιμοποιώ καθορίζονται με ακρίβεια, με αποτέλεσμα να μη λαμβάνω επιμέρους αποφάσεις και να γνωρίζω ακριβώς τι πρέπει να κάνω.
TRADERS’: Πώς διαμορφώσατε αυτούς τους κανόνες;
Covel: Όλη η στρατηγική είναι βασισμένη σε εκτενείς αναδρομικούς ελέγχους. Έχω προγραμματιστές που εξετάζουν τις ιδέες εκ μέρους μου.
TRADERS’: Ποιο χρονικό πλαίσιο χρησιμοποιείτε για τις συναλλαγές σας;
Covel: Ο επενδυτικός ορίζοντας μου είναι μακροπρόθεσμος επειδή στο τέλος εκεί εμφανίζονται οι μεγαλύτερες μετακινήσεις. Επιπλέον, ως μακροπρόθεσμος επενδυτής μπορεί κανείς να απολαύσει μια πολύ καλύτερη ποιότητα ζωής. Πολλοί βραχυπρόθεσμοι επενδυτές ονειρεύονται την απόλαυση της ελευθερίας, αλλά έπειτα περνούν ολόκληρη τη μέρα τους καρφωμένοι δουλικά μπροστά σε μια οθόνη. Εκτός αυτού, όσο πιο βραχυπρόθεσμος είναι ο χρονικός ορίζοντάς σου, τόσο δυσκολότερα γίνονται τα πράγματα: Το επίπεδο πίεσης θα αυξηθεί και θα πρέπει να παρακολουθείς τις συναλλαγές σου τακτικότερα, ενώ θα αυξηθεί και ο αντίκτυπος των αλγοριθμικών συναλλαγών υψηλής συχνότητας.
Ξέρω ότι πολλοί επενδυτές βρίσκουν την παρακολούθηση τάσεων ορθή, αλλά θέλουν να τη «βελτιστοποιήσουν»: καλύτερες είσοδοι, καλύτερες έξοδοι και τα λοιπά. Ωστόσο, αυτό θα έχει μερικό μόνο αποτέλεσμα χωρίς να ακυρώσει τη βασική ιδέα. Οι στρατηγικές πρέπει να αξιολογούνται σε ημερήσια, τουλάχιστον, βάση κι ακόμα καλύτερα, σε εβδομαδιαία βάση - όχι πάντως ενδοημερησίως. Η εμπειρία δείχνει ότι τα εβδομαδιαία σήματα είναι πιο αποτελεσματικά.
TRADERS΄: Ποια είναι τα ουσιαστικά πρότυπα που πρέπει να ακολουθούν οι επενδυτές κατά τη δημιουργία μιας στρατηγικής παρακολούθησης τάσεων;
Covel: Υπάρχουν πολλοί τρόποι εφαρμογής μιας στρατηγικής παρακολούθησης τάσεων, άρα, ο κάθε επενδυτής πρέπει να βρει τα δικά του κριτήρια ανάλογα με το χρονικό ορίζοντα που επιλέγει, τα αποτελέσματα των αναδρομικών ελέγχων και τις προσωπικές προτιμήσεις του. Παρά ταύτα, η βασική έννοια είναι πάντα η ίδια (διάγραμμα 1 και 2). Σε τελική ανάλυση, η διαδικασία διαμόρφωσης μιας στρατηγικής αρχίζει με πέντε ερωτήσεις, οι οποίες, σε ένα βαθμό, αντιπροσωπεύουν τη βάση για μια προσέγγιση συναλλαγής τάσης:
1. Ποιες αγορές συναλλάσσονται;
2. Ποια είναι τα μεγέθη θέσης;
3. Πού θα πραγματοποιηθεί η είσοδος;
4. Πότε θα πραγματοποιηθεί έξοδος σε περίπτωση απωλειών;
5. Πότε θα πραγματοποιηθεί έξοδος σε περίπτωση κέρδους;
TRADERS΄: Εξετάζετε τα διαγράμματα;
Covel: Τα εξετάζω, αλλά τα διαγράμματα δεν πρέπει να υπερεκτιμούνται. Για τις συναλλαγές χρησιμοποιείς την τιμή, το οποίο σημαίνει καθαρούς αριθμούς, όχι διαγράμματα. Δεν χρειάζονται τα διαγράμματα για τις συναλλαγές αλλά, σε κάθε περίπτωση, ο κόσμος τα αγαπάει.
TRADERS΄: Σκεφτήκατε ποτέ να κάνετε το δικό σας fund;
Covel: Το έχω πράγματι σκεφτεί αλλά, επί του παρόντος, είμαι ευχαριστημένος με την έως τώρα επιτυχία μου. Ίσως κάποια στιγμή οι κατάλληλες συνθήκες να είναι ευνοϊκές. Αλλά η διαχείριση ενός fund έχει οπωσδήποτε και τα μειονεκτήματά της. Πρέπει να ικανοποιείς ρυθμιστικές απαιτήσεις, να εκτελείς μεγάλο όγκο δουλειάς γραφείου, να φροντίζεις τους πελάτες κτλ. Ιδιαίτερα οι πελάτες και ο μηχανισμός των αμοιβών μπορούν να επιφέρουν μεγάλη πίεση στο διαχειριστή. Και εάν το fund δεν αποφέρει αρκετά κέρδη, το όλο εγχείρημα μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε ζημιογόνο, γραφειοκρατικό εφιάλτη.
TRADERS΄: Πώς μάθατε ο ίδιος για το σκεπτικό της παρακολούθησης τάσεων;
Covel: Αυτό έγινε το 1994 όταν διάβασα σε ένα περιοδικό για τον επενδυτή χελώνα Jerry Parker. Είχε βγάλει $30 εκατομμύρια σε ένα έτος, γεγονός που μου κίνησε λογικά το ενδιαφέρον. Αυτό που με ενδιέφερε δεν ήταν μόνο η προοπτική των υψηλών ποσών, αλλά και η γνώση του πώς είχε αποκτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες για την επίτευξη ενός τέτοιου άθλου. Βρήκα συναρπαστικό το γεγονός ότι ήταν προφανώς δυνατό να διδαχθεί κάποιος πώς να συναλλάσσεται. Πριν από αυτό, νόμιζα πως, όπως ο Warren Buffett, θα έπρεπε πρώτα να γίνω ειδήμων επί της «αξίας», να εργαστώ στη Goldman Sachs και να εκτελώ συναλλαγές βάσει των θεμελιωδών αρχών.
TRADERS΄: Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των επενδυτών που παρακολουθούν τάσεις έναντι εκείνων που συναλλάσσονται βάσει των θεμελιωδών;
Covel: Η διαφορά είναι αρκετά απλή. Ως ακόλουθος τάσεων μπορώ να πω: «Αυτό μπορώ να κάνω. Αυτοί είναι οι κανόνες που έχω εξετάσει και έχω βρει σωστούς, άρα θα τους εφαρμόσω». Αλλά θα ήμουν θρασύς αν υποστήριζα ότι θα μπορούσα να μιμηθώ το ύφος του Warren Buffett. Η ιστορία της επιτυχίας του συνδέεται άρρηκτα με την απόδοση της αγοράς κατά τις τελευταίες δεκαετίες και με μερικές τυχερές αποφάσεις που πήρε, άρα μπορούμε να τον δούμε ως ένα καλό παράδειγμα λογικής της επιβίωσης. Πού είναι οι υπόλοιποι Warren Buffett;
TRADERS΄: Μόλις καταλάβετε πώς εξασφάλιζαν την επιτυχία τους οι Χελώνες, πώς προχωρήσατε; Μπορέσατε να εφαρμόσετε την προσέγγιση παρακολούθησης τάσης προς όφελός σας;
Covel: Συνέχισα να μελετώ το θέμα και να μαθαίνω περισσότερα στην πορεία, για παράδειγμα, από άλλους γνωστούς επενδυτές όπως ο Bill Dunn, ο οποίος δεν ανήκε στις Χελώνες. Έως σήμερα, εξακολουθώ να μαθαίνω νέα πράγματα και μου αρέσει να κατανοώ πώς λειτουργούν και πώς διασυνδέονται. Τελικά, η ακολουθία τάσεων δεν είναι παρά μια έννοια που σε βοηθάει να επωφεληθείς από τις συνέπειες που προκαλούνται από τη συμπεριφορά των συμμετεχόντων της αγοράς - φόβος, απληστία και άλλα συναισθήματα που προέρχονται από τους ανθρώπους και επηρεάζουν τις αγορές. Οι αγορές είναι, τρόπον τινά, οικονομικά συμπεριφοράς εν δράσει. Και αυτό είναι που εκμεταλλεύεσαι ως ακόλουθος τάσεων.
TRADERS΄: Υπάρχει κάποιος άλλος από τον οποίον διδαχθήκατε;
Covel: Βέβαια, πολλοί! Πριν από μερικά χρόνια άρχισα να πραγματοποιώ τακτικά μαγνητοσκοπημένες διαλέξεις με ενδιαφέροντες ανθρώπους από την οικονομική βιομηχανία ή σχετικούς τομείς. Μεταξύ αυτών υπάρχουν πολλά γνωστά ονόματα όπως ο νομπελίστας Harry Markowitz (ιδρυτής της θεωρίας χαρτοφυλακίων), ο Jack Schwager (συγγραφέας της σειράς βιβλίων Market Wizards) και ο Mark Faber (διαχειριστής fund και συγγραφέας), καθώς επίσης και πολλοί διάσημοι και πετυχημένοι επενδυτές όπως οι Larry Williams, Mark Minervini, Ed Seykota, Jerry Parker, Howard Lindzon και John Bollinger, αλλά και λιγότερο γνωστοί συνεντευξιαζόμενοι όπως ο νομπελίστας Vernon Smith και οι μελέτες του περί φουσκών που παρέχουν πολύ ενδιαφέρουσες γνώσεις σε συγκεκριμένους τομείς εξειδίκευσης. Στον ιστότοπό μου υπάρχουν περισσότερα από 240 διαθέσιμα επεισόδια με περισσότερες από δύο εκατομμύρια ακροάσεις. Μαθαίνω συνεχώς νέα πράγματα όχι μόνο για τον εαυτό μου αλλά και γιατί μπορώ να βοηθάω άλλους να αναπτύξουν μια κατανόηση για τις αγορές.
TRADERS΄: Ένα από τα podcast σας περιλαμβάνει μια συνέντευξη με τον Jack Horner, έναν αμερικανό παλαιοντολόγο που εργάστηκε επίσης στην ταινία «Jurassic Park». Υπάρχει εδώ κάποια σύνδεση με τις αγορές;
Covel: Ναι, πρόκειται αδιαμφισβήτητα για την πιο ξεχωριστή από όλες τις συνεντεύξεις μου. Και σε αυτήν υπάρχει κάτι που μπορείτε να μάθετε για τις συναλλαγές. Εξάλλου, μήπως δεν είναι και οι επενδυτές αρπακτικά έως ένα βαθμό; Τους τρως ή σε τρώνε. Άρα, γιατί να μην μελετήσει κανείς τα μεγαλύτερα και πιο επικίνδυνα αρπακτικά ζώα όλων των εποχών; Εξάλλου, υπάρχει κάτι το εντυπωσιακό σχετικά με το κρανίο ενός τυρανόσαυρου Rex, γεγονός που εξηγεί το λόγο για τον οποίο διαθέτω ένα αντίγραφό του στο γραφείο μου.
TRADERS΄: Τους τρως ή σε τρώνε, αυτό ακούγεται σκληρό για τους νέους επενδυτές. Τι θα συστήνατε σε κάποιον που μόλις αρχίζει να ασχολείται με τις επενδύσεις;
Covel: Στα πρώτα στάδια, το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να διαβάσουν καλά βιβλία που θα τους δώσουν τις σωστές βάσεις. Τα δύο πρώτα βιβλία του Jack Schwager, «Market Wizards» και «New Market Wizards», συστήνονται ανεπιφύλακτα. Επιπλέον, υπάρχει η δημοσιευμένη εργασία των Daniel Kahneman και Vernon Smith, καθώς επίσης και το βιβλίο «Reminiscences of a Stock Operator» του Jesse Livermore. Είμαι επίσης ευτυχής που μπορώ να συστήσω το δικό μου βιβλίο «Trend Following», τα πολυάριθμα podcasts μου καθώς και μελέτες που είναι διαθέσιμες στον ιστότοπό μου.
Εάν εφόσον έχετε διαβάσει όλα αυτά και έχετε εκτελέσει τις πρώτες σας συναλλαγές παραμένετε μπερδεμένοι, οι επενδύσεις στις αγορές μπορεί να μην είναι κατάλληλες για εσάς. Δεν προορίζονται όλοι για να γίνουν επενδυτές παρόλο που οι εκτελέσεις συναλλαγών μπορούν να διδαχθούν.
TRADERS΄: Ποια καριέρα θα επιθυμούσατε να έχετε ακολουθήσει εάν οι επενδύσεις σας δεν είχαν αποδώσει;
Covel: Ο διάσημος αμερικανός σεφ Anthony Bourdain έχει μια αξιοζήλευτη καριέρα. Καλείται συνεχώς να ταξιδέψει, να μαγειρέψει και να φάει, κάτι που ακούγεται σαν πολύ ωραίος τρόπος για να ζεις. Με την προϋπόθεση του απαραίτητου ταλέντου και ενδιαφέροντος, αυτό είναι κάτι που θα μπορούσα να φανταστώ για τον εαυτό μου.
TRADERS΄: Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη!
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε από το Marko Graenitz.