Το επιχειρηματικό πλάνο για τους επενδυτές
Τι κάνουν διαφορετικά οι επιτυχημένοι Traders? Σε ποια συμπεράσματα καταλήγει ένας γκουρού των χρηματιστηριακών αγορών.
Αυτό που χρειάζεται είναι ένα σχέδιο, το οποίο πρέπει να περιέχει ορισμένα στοιχεία ως ελάχιστη διάρθρωση. Ως εκ τούτου, θα παρουσιάσουμε για αρχή ένα επιχειρηματικό πλάνο για τους επενδυτές - traders » Όποιος θέλει να έχει μόνιμη επιτυχία στο χρηματιστήριο, θα πρέπει να θεωρεί το Trading ως μια επιχειρηματική δραστηριότητα. Όπως και με οποιαδήποτε δημιουργία επιχείρησης, στην αρχή υπάρχει μια ιδέα. Το πρώτο βήμα, για την επικερδή εφαρμογή της ιδέας στην αγορά, είναι η δημιουργία ενός επιχειρηματικού πλάνου. Το επιχειρηματικό πλάνο είναι ένα γραπτό επιχειρηματικό σχέδιο το οποίο περιγράφει όλα τα βήματα για την υλοποίηση της επιχειρηματικής ιδέας σχετικά με την δυνατότητα πραγματοποίησής της και την αποδοτικότητά της. Στο τέλος, η εφαρμογή της επιχειρηματικής ιδέας κρίνεται ως κερδοφόρα, μόνο όταν κάποιος κερδίζει χρήματα. Στο Trading δεν είναι διαφορετικό. Το Trading αξίζει όταν βγαίνουν περισσότερα από την προηγούμενη εργασία και όταν η απόδοσή του είναι μεγαλύτερη των συμβατικών αμοιβαίων κεφαλαίων. Έτσι, το Trading, είναι πολλά περισσότερα από κέρδη ή ζημιές στον λογαριασμό διαπραγμάτευσης.
Σε αυτό το άρθρο, θα δώσουμε μερικές σημαντικές συμβουλές για την έναρξη μιας καριέρας ως Trader ή για την επαγγελματική διαχείριση των ιδίων περιουσιακών στοιχείων. Επίσης, υποθέτουμε ότι ο αναγνώστης έχει ήδη μια διαθέσιμη στρατηγική με θετική αναμενόμενη αξία. Δεν χρειάζεται να είναι ένα εξελιγμένο μηχανικό σύστημα συναλλαγών. Ακόμα και με μερικούς απλούς αλλά σαφείς κανόνες, μπορεί να υπάρξει κέρδος στο χρηματιστήριο. Μια λεπτομερής περιγραφή για την ανάπτυξη μια τέτοιας στρατηγικής, δόθηκε σε προηγούμενο τεύχος από τον Γαβριήλ Γραμματίδη.
Η διαφορά μεταξύ επιχειρηματικού πλάνου (Business Plan) και πλάνου εκτέλεσης συναλλαγών (Trading Plan)
To Business Plan (επιχειρηματικό σχέδιο/πλάνο) περιγράφει όλη την “επιχείρηση Trading” και λαμβάνει υπόψη το περιβάλλον των Trader. Με ένα επιχειρηματικό σχέδιο ο Trader παραμένει πειθαρχημένος στους δικούς του κανόνες. Με το επιχειρηματικό σχέδιο δεν πρόκειται να χάσει από τα μάτια του τον αρχικό του στόχο. Διότι, πάντα υπάρχει ο κίνδυνος, λόγω πληθώρας πληροφοριών, η προσοχή του Trader να αποσπάται από άλλες ευκαιρίες. Το Trading plan είναι μέρος του επιχειρηματικού σχεδίου και ασχολείται μόνο με το πραγματικό Trading. Με άλλα λόγια: το Trading plan περιγράφει το επιχειρηματικό μοντέλο της εταιρείας. Στην εικόνα 1, σκιαγραφήσαμε ένα επιχειρηματικό σχέδιο για Trader. Το σκίτσο δεν διεκδικεί καμία αξίωση πληρότητας. Η αξία του είναι απλά και μόνο ενδεικτική. Κάθε Trader πρέπει να σχεδιάσει το δικό του επιχειρηματικό σχέδιο λαμβάνοντας υπόψη τις δικές του προσωπικές περιστάσεις. Συνολικά, το επιχειρηματικό σχέδιο αποτελείται από πέντε βήματα: 1. Καθορισμός στόχων 2. Σχεδιασμός 3. Εκτέλεση 4. Έλεγχος 5. Βελτίωση Παρακάτω θα περιγράψουμε όλα τα επίπεδα και με πρακτικά παραδείγματα θα δώσουμε συμβουλές για την αποφυγή πιθανών παγίδων.
Βήμα 1: Καθορισμός στόχων
Πολλοί Trader απο τυγχάνουν επειδή δεν έχουν στόχους. Δεν έχουν σημεία αναφοράς στα οποία θα μπορούσαν να προσανατολιστούν. Έτσι, αργά ή γρήγορα χάνουν την μεγάλη εικόνα. Ως εκ τούτου, το κύριο σημείο του επιχειρηματικού σχεδίου είναι ο καθορισμός των στόχων. Ό,τι ακολουθεί, θα πρέπει να συγκριθεί με τους προκαθορισμένους στόχους. Η πρώτη ερώτηση θα πρέπει πάντα να είναι η εξής: γιατί θέλω να κάνω trading? Όσο τετριμμένη ακούγεται η ερώτηση, τόσο δύσκολο είναι να απαντηθεί από τους περισσότερους Trader. Αν η απάντηση είναι η εξής: επειδή θέλω να είμαι Trader, τότε αυτό σημαίνει ότι κάποιος θέλει να κερδίζει τα προς το ζην από το trading. Ωστόσο, για την επίτευξη αυτού του στόχου, οι κεφαλαιακές απαιτήσεις και οι στόχοι απόδοσης είναι διαφορετικοί για κάποιον που θέλει απλώς να διαχειριστεί τα χρήματά του. Στον πίνακα 1 έχουμε καταγράψει τις απαιτήσεις και τα χαρακτηριστικά για τους τρεις διαφορετικούς τύπους Trader: Daytrader, Position-Trader και Investor. Ένας Daytrader αγοράζει και πουλάει χρηματοοικονομικά μέσα με χρονικό ορίζοντα μερικών λεπτών έως μιας ημέρας, με σκοπό να επωφεληθεί από τις καθημερινές διακυμάνσεις μιας αξίας. Εξ’ ορισμού, οι Daytrader δεν κρατάνε ανοιχτές θέσεις κατά την διάρκεια της νύχτας. Το Daytrading απαιτεί πολύ χρόνο, ο οποίος μπορεί να είναι μερικές ώρες την ημέρα. Έτσι, είναι αμέσως σαφές, ότι το Daytrading δεν μπορεί να λειτουργήσει παράλληλα με μια άλλη εργασία. Το Daytrading μπορεί να έχει επιτυχία, μόνο όταν πρόκειται για εργασία πλήρους απασχόλησης. Επιπλέον, η απόκτηση του τεχνικού εξοπλισμού για το Daytrading δεν είναι φθηνή, παρόλο που οι δαπάνες για αυτό έχουν μειωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια. Όμως στις περισσότερες περιπτώσεις ο χρόνος παίζει σημαντικό ρόλο και ένας Daytrader μπορεί να μην αντέξει οικονομικά την αποτυχία των συστημάτων του. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί εκ των προτέρων η δυνατότητα ενός εφεδρικού στην περίπτωση της διακοπής του συστήματος. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να υπάρχει ένα σύστημα αδιάλειπτης τροφοδοσίας ρεύματος για το κύριο και για το εφεδρικό σύστημα, το οποίο θα πρέπει να έχει πρόσβαση στον λογαριασμό συναλλαγών μέσω ενός ξεχωριστού δικτύου. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι οι Daytrader δεν μπορούν να κερδίσουν σε περίπτωση διακοπών ή ασθενείας. Τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να συμπεριληφθούν στην προσδοκία κέρδους. Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό ενός Daytrader είναι η ισορροπία της προσωπικότητάς τους. Το Daytrading δεν είναι μια επιχείρηση για ανθρώπους που χάνουν εύκολα τον έλεγχο και είναι επιρρεπείς σε ξεσπάσματα οργής. Στην αρχή της καριέρας κάθε Daytrader θα έπρεπε να κάνει μια ειλικρινή ανάλυση της προσωπικότητάς του. Το ιδανικό θα ήταν η ανάλυση να υποστηριχθεί από έναν εξωτερικό Life Coacher (Σύμβουλο Ζωής).
Ο Position-Trader (Trader-θέσης) αγοράζει και πουλάει χρηματοπιστωτικά μέσα με χρονικό ορίζοντα από μερικές μέρες έως και μήνες. Σκοπός του είναι να κερδίσει από τις διακυμάνσεις των τιμών, που προέβλεψε με την βοήθεια της θεμελιώδους και τεχνικής ανάλυσης. Ένας Position-Trader χρειάζεται καθημερινά μια με δυο ώρες για την ανάλυσή του. Η εκτέλεση της συναλλαγής και η παρακολούθηση των τοποθετήσεών του απαιτούν τον λιγότερο χρόνο. Εν αντιθέσει, μεγαλύτερο χρόνο απαιτούν, η ανάλυση των συναλλαγών και η ευθυγράμμιση με τους κανόνες διαπραγμάτευσης. Ένας Investor (επενδυτής) αγοράζει και πουλάει τα χρηματοπιστωτικά μέσα με χρονικό ορίζοντα αρκετών εβδομάδων και μηνών έως και δεκαετιών. Στόχος του είναι να συμμετάσχει σε μακροοικονομικές τάσεις ή στην αύξηση των εταιρικών κερδών. Ο μακροπρόθεσμος προσανατολισμός του επενδυτή υποδηλώνει ότι εδώ απαιτείται ελάχιστη ανάλωση χρόνου. Οι καλοί επενδυτές χρειάζονται μια έως δυο ώρες την εβδομάδα για την ανάλυσή τους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ένα σαφές καθορισμένο σύνολο κανόνων.
Απόδοση και κίνδυνος
Το Trading ως επιχείρηση πρέπει να είναι προσανατολισμένο σε προκαθορισμένους στόχους. Οι στόχοι αυτοί καθορίζονται πριν από την έναρξη του Trading. Αποφασιστικής σημασίας παράγοντες είναι το διαθέσιμο κεφάλαιο για Trading, η προς επίτευξη απόδοση και η μέγιστη ανεκτή απώλεια. Ο πρωτοπόρος της σύγχρονης θεωρίας της διαχείρισης, Peter F. Drucker, αξίωσε για τη μέθοδο «Διοίκηση με στόχους», ότι οι στόχοι θα πρέπει να είναι S.M.Α.R.T.(Σ.Μ.Ε.Ρ.Χ.). Κατά συνέπεια, οι στόχοι πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, εφικτοί, ρεαλιστικοί και χρονικά προσδιορισμένοι. Στο πλαίσιο αυτό, ‘χρονικά προσδιορισμένοι’ σημαίνει ότι υπάρχει ένα σταθερό προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα. Οι νεοεισερχόμενοι στον τομέα του tradingέχουνκυρίωςπρόβλημα με τις ιδιότητες ρεαλιστικό και χρονικά προσδιορισμένος. Ξανά και ξανά, διαπιστώνουμε ότι οι περισσότεροι Trader δεν ξέρουν καν τι απόδοση έχουν. Στην ερώτηση για το ύψος των δαπανών η απάντηση από τους περισσότερους Trader είναι ασαφής. Περιττό να πούμε, ότι οι περισσότερες προσδοκίες είναι υπερβολικές. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις κάνουν τον αφελή συλλογισμό ότι, με μερικές συναλλαγές ανά ημέρα, θα αποκτήσουν απίθανα πλούτη. Η αλήθεια είναι ότι, το trading είναι μια πολύ δύσκολη δουλειά. Απαιτεί ακούραστη και πειθαρχημένη κινητοποίηση όλων των δυνάμεών τους.
Ρεαλιστική προσδοκία απόδοσης
Αν ένας επενδυτής αγόραζε, μετά την κατάρρευση του χρηματιστηρίου του 1987, τη μετοχή της Berkshire Hathaway, θα έπρεπε να είχε πληρώσει περίπου 3000$ για μια μετοχή. Στο τέλος του 2014, η μετοχή έφθασε τα 230.000$, το οποίο ήταν και το υψηλό όλων των εποχών. Ο επενδυτής θα είχε πετύχει για 27 χρόνια κατά μέσο όρο απόδοση μόλις πάνω από 17% ετησίως. Ωστόσο, θα είχε αγχωθεί έντονα δυο φορές. Μια φορά με το σκάσιμο της φούσκας των dotcom το 2000/2001 και τη δεύτερη φορά με την οικονομική κρίση του 2008/2009 όπου υπήρχαν πτώσεις έως και 50%. Υπήρχαν και φάσεις με μικρότερες απώλειες της κλίμακας του 20% έως 30%. Κατά συνέπεια οι Trader και οι επενδυτές θα πρέπει να έχουν στο μυαλό την πιθανότητα μεγάλων απωλειών. Η προαναφερθείσα απόδοση θα μπορούσε να είναι σημείο αναφοράς για τους πιο επιτυχημένους επενδυτές. Όποιος θέλει για μεγάλο χρονικό διάστημα να έχει απόδοση 20% το χρόνο θα πρέπει να λογαριάζει και τις ενδιάμεσες φάσεις μείωσης του κεφαλαίου (drawdown) μεταξύ 30%-50%. Εάν κάνουμε αναγωγή σε μηνιαίες τιμές, τότε θα πρέπει να κερδίζει κατά μέσο όρο 1,5% -2% τον μήνα, και ενδιάμεσες πτώσεις περίπου 2%-4% ανά μήνα. Η εμπειρία δείχνει ότι η μεταβλητότητα (Volatility) του χαρτοφυλακίου είναι περίπου διπλάσια της μέσης απόδοσης που πρέπει να επιτευχθεί. Ο γενικός κανόνας: είναι να επιτευχθεί μια μέση ετήσια απόδοση Χ τοις εκατό, τότε να υπολογίζετε μια ποσοστιαία μείωσης του κεφαλαίου (drawdown) της τάξεως 2 επί Χ τοις εκατό. Οι μέχρι στιγμής παρατηρήσεις για την σχέση απόδοσης/ κινδύνου είναι για Position-Traders και Investors. Πολλοί Trader θα ισχυριστούν ότι κατάφεραν τα τελευταία χρόνια αποδόσεις ίσες ή μεγαλύτερες του 50%. Αυτό μπορεί να είναι πιθανό. Ωστόσο αυτές οι αποδόσεις δεν πραγματοποιούνται από όλους και ως εκ τούτου δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για ένα σοβαρό επιχειρηματικό σχέδιο. Εάν στο τέλος υπάρχει μεγαλύτερη απόδοση τόσο το καλύτερο. Και οι Daytrader θα πρέπει να υπολογίζουν στην αρχή με μια ετήσια απόδοση του 20%. Σε περίπτωση διακοπών ή ασθένειας η απόδοση τους μηδενίζει. Αυτά δεν ισχύουν για τους Position-Traders. Αυτοί, ενδεχομένως να χρειάζονται πολύ λίγο χρόνο για την διαχείριση των χαρτοφυλακίων τους.
Ο σημαντικότερος πόρος: το κεφάλαιο κίνησης
Το πιο κρίσιμο σημείο είναι συχνά το κεφάλαιο κίνησης. Πιθανότατα, να μην υπάρχει κάποια άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα όπως το Trading, την οποία να αρχίζουν οι άνθρωποι με μη επαρκή κεφάλαια.
Όποιος θέλει να έχει ως κύριο επάγγελμα το trading θα πρέπει να γνωρίζει ότι χρειάζεται αρκετά χρήματα για να επιβιώσει μια φάση μεγάλης μείωσης του κεφαλαίου (Drawdown-Phase). Θα πρέπει εκτός από το αρχικό κεφάλαιο να υπάρχει είτε μια πρόσθετη πηγή εισοδήματος είτε επαρκές απόθεμα κεφαλαίου. Το Trading ως επιχείρηση προϋποθέτει, ότι όλες οι δαπάνες, που απαιτούνται για την λειτουργία της επιχείρησης, θα πρέπει να κερδηθούν. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι δαπάνες για ενοικίαση χώρου, ο εξοπλισμός γραφείου, το λογισμικό, ασφαλίσεις και να μην ξεχάσουμε τον τεκμαρτό μισθό. Στο Trading για ίδιο λογαριασμό κρύβεται συχνά το λειτουργικό κόστος κάτω από το χαλί. Αυτό που παραμελούν στην αρχή οι περισσότεροι Trader, είναι το γεγονός, ότι ένας πλήρους απασχόλησης Trader εκτός από το εισόδημα που θα κέρδιζε ως υπάλληλος, θα πρέπει να πετύχει και μια απόδοση του επενδυμένου κεφαλαίου του. Στον πίνακα 2, ο οποίος δεν είναι εξαντλητικός, περιλαμβάνει αυτές τις δαπάνες. Το κόστος για Hard- και Software αναλύονται σε μηνιαία βάση. Επιπλέον, δίνονται τα ισοδύναμα σε ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το διαθέσιμο κεφάλαιο κίνησης. Για να μπορεί κάποιος να τα βγάλει πέρα μόνο από το Trading, θα πρέπει να κερδίζει πάνω 2400€ τον μήνα, χωρίς να μειώνεται το κεφάλαιο κίνησης. Αυτό είναι απλώς το νεκρό σημείο, ή αλλιώς το σημείο ισορροπίας. Εκτός αυτού, το κεφάλαιο κίνησης θα πρέπει να αυξηθεί. Το κόστος του Trading και ο τεκμαρτός μισθός έχουν τεθεί χαμηλά. Ωστόσο, προκύπτει μείωση του αρχικού κεφαλαίου κατά 28,80%. Αυτή η μείωση του κεφαλαίου δεν συνάδει με τον καθορισμένο ετήσιο στόχο του 20%. Ο γενικός κανόνας λέει ότι το αρχικό κεφάλαιο, ενός πλήρους απασχολούμενου Trader, θα πρέπει να είναι 50 φορές των μηνιαίων εξόδων του, εξαιρουμένου του τεκμαρτού μισθού. Εάν τα τρέχοντα έξοδα του μήνα ανέρχονται στα 1.000€, τότε το αρχικό κεφάλαιο θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 50.000€.
Βήμα 2: Σχεδιασμός
Μόνο όταν έχουν καθοριστεί οι στόχοι με σαφήνεια, μπορούμε να προχωρήσουμε στον σχεδιασμό της εταιρείας.
Trading-Plan (επιχειρηματικό μοντέλο συναλλαγών)
Στο Trading-Plan συνοψίζονται οι βασικές πληροφορίες για το Trading και οι δραστηριότητες που προκύπτουν από αυτό. Για αυτό, πρέπει να καταγραφούν με ακρίβεια όχι μόνο οι εμπορικοί κανόνες αλλά και οι στόχοι. Επομένως, το Trading-Plan περιέχει τα πιο σημαντικά δεδομένα για το Trading: απόδοση-στόχος, σημείο αναφοράς, ανεκτή πτώση του κεφαλαίου (drawdown) και αρχικό κεφάλαιο. Επιπλέον, χρειάζονται στοιχεία για τους κανόνες εισόδου-εξόδου, για τον αριθμό συμβολαίων, για τους κανόνες διαχείρισης του κεφαλαίου, για τους κανόνες διαχείρισης του κινδύνου και για ειδικές καταστάσεις. Μόνον έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί, ότι ένας Trader θα τηρεί τους κανόνες του. Στην εικόνα 2 παρουσιάζεται η εξέλιξη της όλης διαδικασίας του Trading όπως θα έπρεπε να είναι σε ένα Trading-Plan.
Προτιμήστε απλές στρατηγικές
Οι στρατηγικές πρέπει να κρατηθούν όσο το δυνατόν απλούστερες.
Εάν είναι να επιλέξετε μεταξύ δυο στρατηγικών με την ίδια σχέση κέρδους/ρίσκου, τότε προτιμήστε την απλούστερη στρατηγική. Στην θεωρία της οικονομίας, ακόμα και σήμερα προτιμούμενη εφαρμόσιμη μεθοδολογία, είναι γνωστή με τον όρο ‘το ξυράφι του Ockham’. Με τη βοήθεια του «ξυραφιού του Ockham» θα έπρεπε να αποκλειστούν όλες οι μεταβλητές μια στρατηγικής οι οποίες δεν οδηγούν σε σημαντικά καλύτερη απόδοση.
Η αρχή της διαψευσιμότητας
Οι περισσότεροι Trader χρησιμοποιούν πολύ χρόνο για να βρουν παραδείγματα τα οποία επιβεβαιώνουν την στρατηγική τους. Το πρόβλημα έχει ως εξής: κάθε πρόσθετη επιβεβαίωση της πάγιας στρατηγικής δεν σημαίνει μεγαλύτερη ασφάλεια για την λειτουργίας της στο μέλλον. Η αντίθετη προσέγγιση είναι σωστή: οι Trader πρέπει συνεχώς να προσπαθούν να βρουν, τι πρέπει να συμβεί, για να μην λειτουργήσει η στρατηγική τους. Αυτή η μεθοδολογία έχει γίνει γνωστή στην οικονομική θεωρία ως ‘αρχή της διαψευσιμότητας’ (falsification principle). Για παράδειγμα, υπάρχει η εξής υπόθεση: ‘όλοι οι κύκνοι είναι λευκοί’. Η υπόθεση δεν μπορεί να αποδειχθεί από το γεγονός ότι στην ύπαιθρο παρατηρείται ένας τυχαίος αριθμός λευκών κύκνων. Όμως, η εμφάνιση ενός μοναδικού μαύρου κύκνου οδηγεί στην διάψευση της καθιερωμένης υπόθεσης. Οι Trader θα έπρεπε πάντα να αναζητούν τον ‘μαύρο κύκνο’ για την στρατηγική τους και να θέτουν το εξής ερώτημα: Τι πρέπει να συμβεί, για να μην λειτουργήσει η στρατηγική μου ή για να αποτύχει ξαφνικά πλήρως?
Διαχείριση κεφαλαίου και κινδύνου
Όταν ρωτήθηκε ο Μιχαήλ Άγγελος πως κατάφερε, από ένα αδιαμόρφωτο κομμάτι μαρμάρου, να δημιουργήσει κάτι τόσο τέλειο όπως το άγαλμα του Δαβίδ, λέγεται ότι έδωσε την εξής καταπληκτική απλή απάντηση: ‘απλά, απομάκρυνα τα πάντα, τα οποία δεν είναι ο Δαβίδ’. Ένας καλύτερος ορισμός για την διαχείριση του κινδύνου δεν θα μπορούσε να υπάρξει: σκοπός της διαχείρισης κινδύνου είναι να απομακρύνει όλα εκείνα από την στρατηγική του Trading, τα οποία δεν είναι κερδοφόρα. Αφήνει μόνο ότι είναι καλό, το οποίο είναι το κέρδος. Εδώ, σ’ αυτή την περίπτωση, κάποιοι θα υποστηρίξουν ότι το Trading δεν έχει τίποτα να κάνει με την τέχνη. Η διαχείριση του κεφαλαίου δίνει στον Trader την δυνατότητα να ορίσει μόνος του, τη μοναδική ελεύθερη επιλογής παράμετρο, η οποία επηρεάζει τα κέρδη και τις ζημιές του χαρτοφυλακίου του: το ύψος της επένδυσης. Εδώ, βρίσκεται για πολλούς Trader το μυστικό της επιτυχίας της στρατηγικής του Trading. Η διαχείριση κεφαλαίου δεν είναι κάτι μυστικό.
Είναι απλά, ο καθορισμός του ύψους της επένδυσης έτσι ώστε στην περίπτωση του χειρότερου σεναρίου να μην υπερβεί ένα συγκεκριμένο ποσοστό. Σε αυτό το σημείο, πολλοί Trader υποπίπτουν της πλάνης. Και εδώ ένα μικρό παράδειγμα: ως αποτέλεσμα ενός δοκιμαστικού ελέγχου προέκυψε μια στρατηγική Trading με ποσοστό επιτυχίας 80%. Η πλάνη συνίσταται στο γεγονός, ότι πολλοί πιστεύουν, ότι η πιθανότητα επιτυχίας στην επόμενη συναλλαγή, είναι στο 80%. Αυτό είναι εντελώς λάθος, γιατί η πιθανότητα επιτυχίας στην επόμενη συναλλαγή είναι πάντα κάτι λιγότερο από 50%. Ελαφρώς μικρότερη, διότι σε κάθε συναλλαγή πρέπει να καταβληθούν η διαφορά τιμής πώλησης-αγοράς (BidAsk-Spread) και οι προμήθειες. Η πιθανότητα επιτυχίας 80% ισχύει μόνο για έναν υψηλό αριθμό συναλλαγών στο σύνολο όλων των συναλλαγών. Με την προϋπόθεση ότι η κατανομή των συναλλαγών θα παραμείνει απαράλλακτη στο μέλλον. Γι’ αυτόν το λόγο, μια στερεή διαχείριση κεφαλαίου, η οποία καθορίζει το ύψος της επένδυσης ανεξάρτητα από την ιστορία των συναλλαγών, είναι ένας κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας.
Έλεγχος της στρατηγικής
Κάθε στρατηγική θα πρέπει να ελεγχθεί προτού εφαρμοστεί με πραγματικά χρήματα. Για τα συστήματα συναλλαγών ένας δοκιμαστικός έλεγχος είναι σχετικά εύκολος. Αν δεν είναι δυνατός ο δοκιμαστικός έλεγχος, τότε συστήνεται ένα υποθετικό Trading υπό πραγματικές συνθήκες. Για τον σκοπό αυτό, οι περισσότερες χρηματιστηριακές εταιρίες προσφέρουν έναν δοκιμαστικό λογαριασμό, στον οποίο μπορείτε να συναλλάσσεστε με εικονικά χρήματα. Μια εναλλακτική λύση, θα ήταν να χρησιμοποιήσετε πολύ μικρά ποσά. Αυτό είναι εφικτό, με χρηματιστηριακές οι οποίες παρέχουν συναλλαγές CFD σε δείκτες, νομίσματα και εμπορεύματα, με πολύ μικρά ποσά.
Διαφοροποίηση και επιλογή αγοράς
Μια τέλεια στρατηγική Trading δεν μπορεί να υπάρξει. Γι’ αυτόν το λόγο, είναι σημαντικό οι Trader να έχουν περισσότερες στρατηγικές και να συναλλάσσονται σε περισσότερες αγορές, έτσι ώστε σε περίπτωση αποτυχίας μιας στρατηγικής, οι ζημιές να αντισταθμίζονται με τα κέρδη μιας άλλης στρατηγικής. Ως εκ τούτου, προτείνεται η παράλληλη εφαρμογή δυο ή τριών τύπων συστημάτων και συγχρόνως δυο ή τρεις διαφορετικές επενδυτικές κατηγορίες (asset-class).
Για παράδειγμα, ένας Daytrader ο οποίος είναι ενεργός σε παράγωγα του δείκτη DAX θα μπορούσε π.χ. να ασχοληθεί και με εμπορεύματα ή νομίσματα. Επίσης, θα πρέπει να προσέξετε, η συσχέτιση μεταξύ των διαφορετικών στρατηγικών να είναι μικρή. Συνολικά, ο αριθμός των επενδυτικών στοιχείων ενός χαρτοφυλακίου δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 30-50. Ο αριθμός αυτός εξασφαλίζει ένα υψηλό βαθμό διαφοροποίησης, και είναι διαχειρίσιμος. Όποιος κατέχει πάνω από 100 διαφορετικά περιουσιακά στοιχεία, θα πρέπει να επανεξετάσει την επενδυτική του στρατηγική. Στις περισσότερες περιπτώσεις, πρόκειται για έναν υψηλό βαθμό περιττών παραγόντων κινδύνου.
Έρευνα Αγοράς: Make or Buy?
Το τελικό στάδιο της διαδικασίας σχεδιασμού θα πρέπει να περιλαμβάνει μια τακτική έρευνα αγοράς. Κάθε εταιρεία θα πρέπει να ελέγχει συνεχώς, εάν είναι φθηνότερο να παράγει κάτι η ίδια ή να το αγοράζει από προμηθευτές. Έτσι, μια εταιρεία μπορεί να επικεντρωθεί στις βασικές ικανότητές της και να τις βελτιστοποιήσει. Ένας Daytrader που θέλει να διαφοροποιήσει το χαρτοφυλάκιό του μέσω μιας βραχυπρόθεσμης στρατηγικής που ακολουθεί την τάση θα πρέπει να εξετάσει και την επένδυση σε ένα αμοιβαίο κεφάλαιο, υπό την προϋπόθεση ότι, μετά την αφαίρεση όλων των εξόδων, προσφέρει μια καλύτερη σχέση κέρδους/ρίσκου από μια στρατηγική που ο ίδιος ανέπτυξε. Βήμα 3: Εκτέλεση Όσον αφορά στην εκτέλεση των συναλλαγών θα πρέπει να ερωτηθείτε σχετικά με τους κινδύνους. Σχετικά με την εκτέλεση, αποφασιστική σημασία έχουν οι λειτουργικοί κίνδυνοι παρά οι κίνδυνοι των αγορών. Τίθεται λοιπόν η ερώτηση, τι θα μπορούσε να συμβεί για να μην είναι εγγυημένη η πρόσβαση στο χαρτοφυλάκιο. Κατόπιν τούτου, υπάρχουν δυο απαντήσεις με σχετικά απλές συνέπειες: 1. Πτώχευση της χρηματιστηριακής εταιρείας. Δυστυχώς αυτό συμβαίνει από καιρό σε καιρό. Περίπου, κάθε τρία με πέντε χρόνια υπάρχει πτώχευση μιας μεγάλης χρηματιστηριακής εταιρείας. Αυτός ο κίνδυνος μπορεί να μειωθεί όταν ο Trader διατηρεί λογαριασμούς σε περισσότερες χρηματιστηριακές εταιρίες. Επίσης, βεβαιωθείτε ότι η χρηματιστηριακή εταιρεία είναι συνδεδεμένη με ένα σύστημα ασφάλισης των επενδυτών. Επιπλέον, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι ανοίγονται ‘χωριστοί λογαριασμοί’ (Segregated Accounts). Με άλλα λόγια, στην περίπτωση αφερεγγυότητας, τα χρήματα των πελατών διαχωρίζονται από τα χρήματα της χρηματιστηριακής. Εκτός αυτού, θα πρέπει να αποφεύγεται η διακράτηση πολλών μετρητών στους χρηματιστηριακούς λογαριασμούς. 2. Μη πρόσβαση στο χαρτοφυλάκιο λόγω τεχνικών προβλημάτων. Και αυτός ο κίνδυνος είναι εύκολα να μειωθεί. Πρώτον, υπάρχει η δυνατότητα να εξοπλίσετε τον υπολογιστή σας με ένα σύστημα αδιάλειπτης παροχής ρεύματος. Και δεύτερον, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι η πρόσβαση στο χαρτοφυλάκιο θα μπορεί να γίνει μέσω δυο διαφορετικών δικτύων, για παράδειγμα σταθερό και κινητό δίκτυο.
Παρακολούθηση των θέσεων
Μια εργασία, κατά την εκτέλεση των συναλλαγών είναι η παρακολούθηση των θέσεων. Και εδώ, το κέντρο βάρους δίνεται στην παρακολούθηση των κινδύνων. Στην εικόνα 3, δίδεται ένα παράδειγμα μιας κατάστασης θέσεων με τους αντίστοιχους αριθμοδείκτες κινδύνου για την στρατηγική trading ALPHA STAR. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα συναλλαγών το οποίο ακολουθεί την τάση σε συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, το οποίο επενδύει σε πέντε τμήματα: νομίσματα, μέταλλα, ενέργεια, δημητριακά και μαλακά εμπορεύματα. Στην πρώτη στήλη καθορίζεται η αγορά, ακολουθούμενη από τον αριθμό των τοποθετήσεων (μείον για θέσεις short) και από τον αριθμό των συμβολαίων. Κάτω στη στήλη 5, εμφανίζονται η αξία του χαρτοφυλακίου και η συνολική έκθεση. Με ένα χαρτοφυλάκιο αξίας 2.474.000 δολαρίων και με απόλυτη έκθεση 14,459,594 δολάρια η καθαρή μόχλευση είναι 5.84. Σημαντική είναι η εκτίμηση του κινδύνου στις τελευταίες 5 στήλες. Για αυτό, θα βρείτε στην ένατη στήλη την εντολή Stop. Στην προτελευταία στήλη προσδιορίζεται η απώλεια για κάθε επιμέρους αγορά όταν η τιμή φθάσει στο Stop. Στην τελευταία στήλη αθροίζονται οι κίνδυνοι (= δυνητικές ζημίες) για κάθε τμήμα. Εάν την επόμενη στιγμή όλες οι αγορές έρθουν σε επαφή με τα Stops, τότε θα προκύψει μια απώλεια 382 591 δολαρίων η 15,46% του συνολικού χαρτοφυλακίου. Σε αυτό το μικρό παράδειγμα, γίνεται σαφές ότι ο έλεγχος του κινδύνου για 20 αγορές μπορεί να πραγματοποιηθεί με ένα μικρό εργαλείο του Excel. Μεγαλύτεροι κίνδυνοι μπορούν έτσι να αντιμετωπιστούν. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με την μείωση του αριθμού των συμβολαίων είτε με τη χρήση των δικαιωμάτων προαίρεσης (Options). Ποια μέτρα θα ληφθούν, θα πρέπει να έχουν ήδη καθοριστεί στο TradingPlan. Αλλά, δεν μπορεί κάποιος να έχει σκεφτεί εκ των προτέρων όλες τις καταστάσεις. Για αυτό, το Trading-Plan έχει επαναληπτικό χαρακτήρα. Όταν προκύπτουν νέα προβλήματα θα πρέπει να επεξεργάζεστε δυνατές λύσεις και να τις ενσωματώνετε στο σχέδιο.
Βήμα 4: Έλεγχος
Η καταγραφή του Trading (απόδοση-απόδειξη) περιλαμβάνει όλες τις συναλλακτικές δραστηριότητες. Πριν μερικά χρόνια αυτή η εργασία γινόταν κυρίως με το χέρι, ενώ σήμερα πολλές χρηματιστηριακές προσφέρουν πολυάριθμες πληροφορίες για την συναλλακτική δραστηριότητα του Trader. Η τέχνη του ελέγχου έγκειται στην μετατροπή των δεδομένων σε δηλωτικές στατιστικές. Βασικά υπάρχουν δυο ειδών στατιστικές: η πρώτη αφορά στην συναλλαγή και η δεύτερη στον χρόνο.
Ανάλυση συναλλαγών
Ο συντελεστής κέρδους είναι ένα τυπικό παράδειγμα για μια περιγραφή του trading. Έτσι, μπορεί να μετρηθεί η ποιότητα της αλληλεπίδρασης µεταξύ της στρατηγικής και της διαχείρισης κεφαλαίου και κινδύνου. Η εικόνα 4 δείχνει τα στοιχεία για τον υπολογισμό του συντελεστή κέρδους. Με τον αριθμό κερδοφόρων και ζημιογόνων συναλλαγών μπορεί να μετρηθεί η αποδοτικότητα μιας στρατηγικής. Εδώ, κάθε στρατηγική μπορεί να έχει διαφορετικές τιμές. Ενώ, το προφίλ του Daytrader επηρεάζεται περισσότερο από πολλά μικρά κέρδη και λιγότερο από μεγάλες απώλειες, τα κέρδη του μεσοπρόθεσμου επενδυτή επιτυγχάνονται από λίγες μεγάλες τάσεις. Οι τυπικές τιμές για την αποδοτικότητα ενός μεσοπρόθεσμου συστήματος είναι μεταξύ 30% και 40%. Σε έναν Daytrader μπορεί να είναι μεταξύ 70% και 80%. Στο δεύτερο στοιχείο – σχέση κέρδους/ζημιάς – τα πράγματα είναι ανάποδα. Ένα καλό σύστημα παρακολούθησης της τάσης έχει λογικά τιμές από 3. Αυτό σημαίνει ότι το ύψος των κερδών είναι κατά μέσο όρο τρεις φορές υψηλότερο από αυτό των ζημιών.
Ανάλυση του χρόνου
Η ανάλυση του χρόνου δεν έχει σχέση μόνο με τις μεμονωμένες συναλλαγές. Εδώ, γίνεται μέτρηση της απόδοσης και του κινδύνου ανά μονάδα χρόνου. Ως μονάδα χρόνου μπορεί να επιλεγεί η μέρα, η εβδομάδα ή το έτος. Καθοριστικός παράγοντας είναι πάλι τo στοιχείο του κινδύνου. Εδώ, γίνεται ανάλυση των φάσεων κατά των οποίων προκαλείται μεγάλη μείωση του κεφαλαίου (Drawdown-Phase). Σημασία έχουν, η διάρκεια της φάσης, ο μέσος όρος του ύψους και το μέγιστο ύψος των μειώσεων του κεφαλαίου, όπως και ο χρόνος για την επίτευξη ενός νέου υψηλού σημείου (επιπέδου) του κεφαλαίου. Αυτές οι τιμές θα πρέπει να συγκριθούν με τις ιστορικές εμπειρικές τιμές. Ειδικά, όταν η εμφανιζόμενη ζημιά υπερβαίνει την ιστορική τιμή της. Ισχύει η αρχή: ‘ασχολήσου, όχι με τα κέρδη, αλλά πάντα με τις ζημιές σου’.
Σύγκριση με τους στόχους
Είναι σημαντικό, κατά προτίμηση καθημερινά, να πραγματοποιείται μια σύγκριση μεταξύ των στόχων και των πραγματικών αποτελεσμάτων του Trading. Για αυτό, θα πρέπει να διαλέξετε ένα κατάλληλο σημείο αναφοράς. Αυτό μπορεί να είναι ένας δείκτης, ένα αμοιβαίο κεφάλαιο ή το χαρτοφυλάκιο ενός άλλου επιτυχημένου Trader. Ως σημείο αναφοράς προσφέρονται δείκτες διαφορετικών Hedge-Fund ή και χρηματιστηριακών εταιριών. Μπορείτε να συγκρίνετε αυτούς τους δείκτες με το δικό σας αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, έχουμε γράψει στην εικόνα 5 μερικούς δείκτες- Trading της χρηματιστηριακής εταιρείας Newedge. Αυτοί οι δείκτες δεν προσφέρουν μόνο την δυνατότητα σύγκρισης με τα δικά σας αποτελέσματα, αλλά δίνουν το ερέθισμα για την ανάπτυξη καταλληλότερων στρατηγικών Trading
Βήμα 5: Βελτίωση
Όταν έχει στηθεί προσεκτικά ένα σχέδιο για Trading, τότε δεν χρειάζεται να επεμβαίνουμε με την παραμικρή πτώση του κεφαλαίου. Όποιος αναπροσαρμόζει συχνά την στρατηγική του διατρέχει τον κίνδυνο οι προσαρμογές να γίνουν σε λάθος χρόνο. Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι οι στρατηγικές διαπραγμάτευσης που στηρίζονται σε κανόνες, είναι εκτιθέμενες σε συστημικές πτώσεις του κεφαλαίου. Διότι, μια μεμονωμένη στρατηγική δεν μπορεί να λειτουργήσει αποδοτικά σε κάθε κατάσταση της αγοράς. Ως πρώτο βήμα, προτείνουμε την μείωση του κινδύνου. Αυτό επιτυγχάνεται εύκολα με τη μείωση του ποσοστού επένδυσης.
Συμπέρασμα
Αυτό το άρθρο θα χρησιμεύσει ως μια μικρή βοήθεια για εκείνους τους Trader, οι οποίοι αντιλαμβάνονται το Trading ως μια επαγγελματική επιχειρηματική δραστηριότητα. Το Trading οφέρειμόνο,όταναποδίδειπερισσότερααπότηνπροηγούμενη εργασία και περισσότερα από τα συμβατικά αμοιβαία κεφάλαια. Φυσικά δεν μπορούν συζητηθούν λεπτομερώς όλες οι πτυχές ενός επαγγελματικού επιχειρηματικού σχεδίου για το Trading. Αλλά επισημάναμε τις σημαντικότερες περιπτώσεις για έναν Trader. Το κλειδί της επιτυχίας είναι να θέσουμε τις σωστές ερωτήσεις. Τεράστια σημασία έχει η ερώτηση για το στόχο και οι πιθανοί κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν στον δρόμο για το στόχο. Το απόφθεγμα για τους Trader θα πρέπει να είναι: εάν διαχειριστείς τους κινδύνους, θα απομείνουν οι ευκαιρίες. «