Εάν επιθυμείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε όλες τις εκδόσεις του περιοδικού TRADERS’, παρακαλώ πατήστε εδώ για να εγγραφείτε δωρεάν

Οι βασικοί κανόνες εκτέλεσης των συναλλαγών

Οι βασικοί κανόνες που πρέπει να γνωρίζουν οι επενδυτές για το trading. Πώς η παράβλεψη των... τετριμμένων μπορεί να κοστίσει ακριβά. Το στρατηγικό πλάνο, η τεχνική ανάλυση και το "μουαγέν".

Κι όμως, το κυνήγι των υψηλών αποδόσεων πολλές φορές μας κάνει να παραβλέπουμε τον εξίσου σημαντικό στόχο της διατήρησης του κεφαλαίου μας. Ένα καλά μελετημένο και επιτυχημένο σύστημα εκτέλεσης συναλλαγών είναι πρακτικά άχρηστο αν δεν έχουμε την απαραίτητη κεφαλαιοποίηση για να το εκτελέσουμε.

Κανόνας 1ος: Κάνε trade αυτό που βλέπεις και όχι αυτό που πιστεύεις. Ήταν τέλη Μαΐου του 2010 και στην ειδησιογραφία κυριαρχούσε το θέμα της προσφυγής της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης. Πεπεισμένος ότι τα χειρότερα είχαν περάσει και ότι η αγορά βρισκόταν κοντά στα χαμηλά της, έβαλα στη λίστα των υπό παρακολούθηση μετοχών, αυτή της Marfin Investment Group (MRFr.AT). Για μια σειρά από μακροοικονομικούς λόγους, η συγκεκριμένη επιλογή μου φάνταζε ιδιαίτερη ελκυστική. Επιπλέον, στους διάφορους μίτους, οι χρήστες ήταν κατηγορηματικοί: «Το management της εταιρίας έχει όραμα», «Η υπομονή θα ανταμειφθεί», «Μετά το κράτος, είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση οπότε αποκλείεται να χρεωκοπήσει» και το καλύτερο και πιο ενθαρρυντικό όλων, «Αποκλείεται η τιμή της να πέσει κάτω από €0.7»! Παράλληλα, έχοντας διαβάσει μια σειρά από βιβλία τεχνικής ανάλυσης, αισθανόμουν έτοιμος να μετατρέψω σε κέρδος ότι θα έβλεπα στα διαγράμματα. Έπειτα από πολύχρονη πτώση η μετοχή έδειχνε να έχει βρει πάτο στην τιμή των €0.787. Αποφάσισα να περιμένω την επαναδοκιμασία των χαμηλών, έτοιμος να ανοίξω αγοραστικές θέσεις με την πρώτη ευκαιρία. Βέβαια, δεν είχα προσδιορίσει επακριβώς με ποια μορφή θα μου εμφανιζόταν, αλλά ήμουν σίγουρος ότι θα την αναγνώριζα. Έπειτα από ένα ράλι δύο εβδομάδων, η μετοχή διόρθωσε κατά 61.8% της προηγηθείσας κίνησης, συσσωρεύοντας επί πενθημέρου πέριξ του παραπάνω επιπέδου (Δ1-1). Φανατικός οπαδός (τότε) του κ. Leonardo of Pisa γνωστού και ως Fibonacci, αναγνώρισα τo στήσιμο του trade και όρισα ως σημάδι έναρξής του, την εμφάνιση λευκού κεριού και την ανοδική διάσπαση της παραπάνω συσσώρευσης, η οποία έγινε την 6/7/2010, (Δ1-2).

Με τιμή εισόδου τα €0.98 και τιμή stop loss τα €0.887, λίγο με προβλημάτισε το γεγονός ότι το ρίσκο που αναλάμβανα άγγιζε το 10%. Δεν είχα ορίσει ξεκάθαρη τιμή στόχο παρά μια γενική ιδέα για το πότε θα μπορούσα θα κλείσω με κέρδη τη θέση μου. Άλλωστε, ήμουνα σχεδόν σίγουρος για την επιτυχία του trade αυτού.

Η στήριξη που παρείχε η ανοδική γραμμή τάσης RTd1 την 22-23&26/7/2010 και κυρίως η διάσπαση της αντίστασης του εκθετικού κινητού μέσου όρου (πλέον ΕΜΑ, μπλε γραμμή) των 52 περιόδων με ένα χάσμα, με έπεισε για την αλλαγή της μεσοπρόθεσμης τάσης σε ανοδική (Δ1-3). Και αν το πρώτο ήταν Φυγής μιας και δεν καλύφθηκε, το δεύτερο, πέντε συνεδριάσεις μετά, θεώρησα ότι ήταν Εξάντλησης, χωρίς όμως να έχω κάποιο άλλο στοιχείο που να υποστηρίζει το τελευταίο. Συνυπολογίζοντας και το ότι τα κέρδη μου άγγιζαν το 20%, αποφάσισα να μην είμαι άπληστος και να ρευστοποιήσω τη θέση μου, δίνοντας εντολή πώλησης στην τιμή των €1.23 (Δ1-4).

Η αγορά, δυστυχώς, φάνηκε επιεικής μαζί μου επιβεβαιώνοντας την εκτίμησή μου περί τοπικού υψηλού. Ήδη είχα προεξοφλήσει και την μελλοντική κίνηση της μετοχής: Διόρθωση μέχρι και τη ζώνη στήριξης €1.10-€1 όπου εντόπισα τη σύγκλιση του ΕΜΑ 52 περιόδων, την ανοδική γραμμή τάσης και το ακάλυπτο χάσμα της 27/7/2010 Συνέχεια της κίνησης προς την αντίσταση Rd1 και αργά ή γρήγορα διάσπασή της. Η μετοχή πράγματι βρήκε στήριξη στο παραπάνω επίπεδο, αλλά αντί να αντιδράσει ανοδικά μέχρι και την τιμή στόχο μου, διέσπασε καθοδικά μετά από λίγο και το ψυχολογικό όριο του €1. Δεν μπορούσα να εξηγήσω ικανοποιητικά το γιατί (λες και θα άλλαζε κάτι αν το μάθαινα), έπρεπε όμως να το μάθω. Η απάντηση για άλλη μια φορά βρισκόταν στους (αν)αξιόπιστους διαδικτυακούς μίτους. «Είναι οι μεγάλοι παίχτες και τα διάφορα funds, ηλίθιε. Εκμεταλλευόμενοι το αρνητικό κλίμα κρατούν χαμηλά την τιμή, ενώ παράλληλα την αγοράζουν για λογαριασμό τους από τους αδαής μικροεπενδυτές». Τουλάχιστον έτσι διαβεβαίωναν οι γνωστοί-άγνωστοι χρήστες. Οπλισμένος με την άχρηστη πληροφορία εκείνης της εβδομάδας και αποφασισμένος να μην παρασυρθώ από το παιχνίδι τους, ήμουν έτοιμος να ανοίξω αγοραστικές θέσεις, με την πρώτη ένδειξη αντιστροφής του κλίματος. Για αδιευκρίνιστους μέχρι και σήμερα λόγους, αποφάσισα ότι η προσέγγιση προς την στήριξη των €0.906, Sd1 και το κάτω όριο του καθοδικού καναλιού ήταν επαρκής λόγος για να αγνοήσω:

• τα διαδοχικά καθοδικά κεριά,
• το πωλητικό σήμα Dead Cross της 24/8/2010,
• την ίδια την κίνηση εντός του καθοδικού καναλιού,
• τον δείκτη MACD (12,26,9) που ήταν καθοδικός, αρνητικός και κάτω από τη γραμμή σήματός του,
• τον δείκτη Συσσώρευσης/Διανομής ο οποίος όντας καθοδικός, μαρτυρούσε διανομή.

Σε μια κλασσική κίνηση προσπάθειας εύρεσης του πάτου (μην το δοκιμάσετε σπίτι και με δικά σας χρήματα) άνοιξα αγοραστική θέση στην τιμή των €0.92.

Κανόνας 2ος: Να είσαι ανυπόμονος με τους χαμένους και υπομονετικός με τους νικητές. Δυστυχώς η αγορά αγνόησε επιδεικτικά την επιθυμία μου για γρήγορο κέρδος και συνέχισε την καθοδική της πορεία προς την ισχυρή στήριξη των €0.787. Χωρίς ξεκάθαρο stop loss, έκλεισα τα αυτιά μου στη φωνή του τεχνικού αναλυτή που φώναζε για γρήγορο περιορισμό των απωλειών μου και σαν να μην έφθανε αυτό, παραβίασα κατ’ επανάληψη και τον 3ο βασικό κανόνα του trading: Ποτέ δεν προσθέτουμε σε μια θέση που εμφανίζει απώλειες (το γνωστό σε όλους “μουαγιέν”). Έτσι, βέβαιος ότι αναγνώρισα τα πρώτα στάδια του κλασσικού διαγραμματικού σχηματισμού, Διπλός Πάτος, δεν δίστασα να αγοράσω επιπλέον μετοχές την 21/9/2010 στην τιμή των €0.83, την 28/9/2010 στην τιμή των €0.82 και την 1/10/2010 στην τιμή των €0.79 (μπλε βέλη). Το χειρότερο είναι ότι πριν από περίπου ένα μήνα, συμβούλευα φίλο μου επενδυτή να μην εφαρμόσει την τακτική αυτή για τις τραπεζικές μετοχές που κατείχε. Η αγορά παρ’ όλα αυτά με λυπήθηκε, δίνοντάς μου μια δεύτερη ευκαιρία να κλείσω τη θέση μου με περιορισμένες σχετικά απώλειες.

Όπως αναμενόταν, η μετοχή βρήκε στήριξη στο προηγούμενο χαμηλό και αντέδρασε ανοδικά προς τα €0.9. Απόλυτα σίγουρος πως ο σχηματισμός Διπλού Πάτου ήταν σε εξέλιξη και περήφανος με τον εαυτό μου που αγόρασα σε πολύ χαμηλές τιμές, αγνόησα την δημιουργία του σχηματισμού κεριών καθοδικής αντιστροφής Bearish Engulfing κοντά στην αντίσταση του ΕΜΑ 52 περιόδων, περιμένοντας λίαν συντόμως τη διάσπαση της Γραμμής Λαιμού, Rd1.

Παραβιάζοντας και τον 4ο βασικό κανόνα του trading: Ποτέ δεν πολεμάμε την επικρατούσα τάση, ολοκλήρωσα τη βάναυση κακοποίηση της τεχνικής ανάλυσης με δύο ακόμη αγορές. Η μία την 15/10/2010 στην τιμή €0.87 και η δεύτερη την 2/11/2010, στην τιμή των €0.73. Ούτε τα καθοδικά μαύρα κεριά με το μεγάλο εύρος και τον αυξημένο όγκο συναλλαγών, ούτε η διάσπαση της πολύ ισχυρής στήριξης των €0.787, Sd2, με ένα καθοδικό χάσμα Συνέχισης σταθήκαν ικανά για να με αφυπνίσουν. Τελικά, μετρώντας λογιστικές απώλειες πάνω από 25%, πέταξα λευκή πετσέτα την 11/11/2010 ρευστοποιώντας την θέση μου στην τιμή των €0.66.

Στα «απόνερα» της συναλλαγής αυτής.
Αρχικά μου φταίγανε όλοι, εκτός από εμένα. Οι ανώνυμοι κερδοσκόποι που με τα παχυλά τους πορτοφόλια παίζανε με τη μετοχή, εις βάρος της δικής μου τσέπης. Τα παπαγαλάκια του διαδικτύου που με τις θετικές τους αναφορές και αναλύσεις κατευθύναν τους επενδυτές προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Ακόμη και η στήριξη του προηγούμενου χαμηλού που τελικά δεν κράτησε και διασπάστηκε καθοδικά! Ευτυχώς, σύντομα πρυτάνευσε η λογική και συνειδητοποίησα ότι για την παταγώδη μου αποτυχία μοναδικός υπεύθυνος ήμουν εγώ και κανείς άλλος. Από όποια οπτική και να το εξέταζα διαπίστωνα λάθη και παραλείψεις. Πέραν των τεσσάρων βασικών κανόνων που ανέφερα παραπάνω δεν εφάρμοσα ούτε τον 5ο κανόνα:

Σχεδίασε λεπτομερώς ένα trade και κάνε trade αυτό που σχεδίασες. Μην έχοντας προαποφασίσει την τιμή stop loss, την τιμή στόχο, τον λόγο απόδοση/ρίσκο, πότε και πως θα εξασφάλιζα ότι το ρίσκο μου πλέον θα ήταν μηδενικό μετακινώντας ανοδικά το stop loss, κ.α., ήμουν έρμαιο της αγοράς και των συναισθημάτων μου.

Επίλογος.
Η συναλλαγή που περιέγραψα παραπάνω είναι πέρα για πέρα αληθινή και αποτελεί μια από πιο μελανές σελίδες της ιστορίας μου ως trader. 

Συνειδητοποίησα πόσα λίγα γνώριζα για τις αγορές, για μένα τον ίδιο και πως διαβάζοντας μερικά βιβλία περί τεχνικής ανάλυσης δεν σε κάνουν επαγγελματία στο συγκεκριμένο κομμάτι, αλλά απλώς σε εισαγάγουν στο χώρο αυτό. Τέλος ακύρωσα όλες (πλην ελαχίστων) τις συνδρομές μου σε μίτους, blogs και site, κάτι που συμβουλεύω ανεπιφύλακτα να κάνετε και εσείς. «