Εάν επιθυμείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε όλες τις εκδόσεις του περιοδικού TRADERS’, παρακαλώ πατήστε εδώ για να εγγραφείτε δωρεάν Ένας trader δεν σταματά ποτέ να μαθαίνει Στην συνέντευξη αυτή απαντά στα ερωτήματά μας ένας Έλληνας trader με μακρά εμπειρία τόσο στην Ελληνική όσο και στις διεθνείς αγορές. Ο κ.Αρναούτογλου είναι μηχανολόγος-ηλεκτρολόγος στο επάγγελμα,αλλά παράλληλα είναι ενεργός trader,έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με την τεχνική ανάλυση,την ψυχολογική προσέγγιση του trading και γενικά με τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος για να γίνει επαγγελματίας trader. » TRADERS´: Εδώ και πόσο καιρό εκτελείτε ήδη συναλλαγές;Αρναούτογλου: Με τις αγορές ασχολούμαι αρκετά χρόνια, από το 1999.Τα πρώτα χρόνια ασχολήθηκα αποκλειστικά με το Ελληνικό Χρηματιστήριο, μελετώντας παράλληλα τη χρηματιστηριακή ιστορία καθώς και την τεχνική ανάλυση.Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι σχεδόν αποκλειστικά με τις διεθνείς αγορές.Η μελέτη της χρηματιστηριακής ιστορίας είναι, κατά την γνώμη μου, πολύ χρήσιμη και ενδιαφέρουσα για κάθε νέο επενδυτή, γιατί παρέχει πολλαπλά διδάγματα και του μεταδίδει την πορεία της εξέλιξης των χρηματιστηριακών αγορών. TRADERS´: Ποιό ύφος εκτέλεσης συναλλαγών/επένδυσης εφαρμόζετε;Αρναούτογλου: Τα τελευταία χρόνια κάνω αποκλειστικά intraday trading σε futures επί δεικτών (Eurobund,Dax,e-mini S&P,e-mini Nasdaq,κλπ.), μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας συναλλαγών που μου παρέχει Αμερικάνικη εταιρεία.TRADERS´: Στη διάρκεια της καριέρας σας, έχουν αλλάξει τα συναισθήματά σας και πώς;Αρναούτογλου: Η αλήθεια είναι ότι έχω περάσει από πολλά στάδια……αρχικά ενθουσιασμός, στη συνέχεια απογοήτευση, δέος για τη δύναμη της αγοράς να καταστρέψει οποιονδήποτε μέσα σε λίγα λεπτά, τώρα όμως έχω πλέον ηρεμήσει.Έχω κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίον κινούνται οι αγορές. Έχω καταλάβει ότι το trading είναι στην ουσία ένα παιχνίδι πιθανοτήτων, στο οποίο μακροχρόνια κερδισμένος είναι αυτός που εκτελεί με πειθαρχία και συνέπεια ένα καλά μελετημένο επενδυτικό σχέδιο, το οποίο στρέφει τις πιθανότητες με το μέρος του. TRADERS´: Πώς αισθάνεστε όταν μια συναλλαγή στρέφεται εναντίον σας;Αρναούτογλου: Παλαιότερα πανικοβαλόμουν και είχα την τάση να μην τηρώ τα stop-loss. Έκανα όλα τα λάθη που μπορεί να κάνει ένας αρχάριος. Με τα χρόνια και την εμπειρία που απέκτησα, κατάφερα να παραμένω ήρεμος, γνωρίζοντας ότι οι ζημιές είναι αναπόφευκτες σε αυτή την δουλειά. Έχοντας προκαθορίσει την μέγιστη οικονομική ζημιά που μπορώ να υποστώ σε κάθε συναλλαγή, παραμένω ήρεμος και συνεχίζω να κάνω συναλλαγές, περιμένοντας το «θετικό πλεονέκτημα» του συστήματός μου να αποδώσει. TRADERS´: Πώς αισθάνεστε, λοιπόν, όταν μια συναλλαγή αποδίδει;Αρναούτογλου: Το αντιμετωπίζω πλέον με απόλυτα επαγγελματικό τρόπο, πιστεύω. Ούτε ενθουσιάζομαι, ούτε γίνομαι άπληστος.Τηρώ κατά γράμμα τη στρατηγική trade management (διαχείριση της συναλλαγής), η οποία είναι μέρος του σχεδίου μου,γνωρίζοντας ότι είναι πολύ δύσκολο να επιτύχω την έξοδο στο απόλυτα καλύτερο σημείο (κορυφή ή πυθμένας). TRADERS´: Είστε υπέρμαχος της συνεχούς εκμάθησης σε αυτόν τον τομέα?Αρναούτογλου: Ένας επενδυτής, ή ένας trader, δεν σταματά ποτέ να μαθαίνει και να συλλέγει γνώσεις και εμπειρίες.Ομως αυτή η συνεχής εκπαίδευση πρέπει να είναι στοχευμένη. Στοχευμένη προς την κατεύθυνση της καλύτερης κατανόησης του τρόπου λειτουργίας της αγοράς και της βελτίωσης των παραμέτρων του συστήματός του.Πολλοί επενδυτές αναλίσκονται στην αέναη αναζήτηση του αποκαλούμενου «ιερού δισκοπότηρου»,ενός συστήματος δηλαδή που δεν αποτυγχάνει ποτέ. Αυτό είναι τεράστιο λάθος. Θεωρούν ότι διαβάζοντας ένα ακόμα βιβλίο ή παρακολουθώντας ένα ακόμα σεμινάριο, αυξάνουν τις πιθανότητές τους να «ανακαλύψουν» το τέλειο σύστημα. Αυτή η προσέγγιση είναι τελείως λανθασμένη, είναι ψυχοφθόρα και δεν οδηγεί πουθενά. TRADERS´: Η συσχέτιση μεταξύ των αγορών και εμπορευμάτων σας αφήνει αδιάφορο?Αρναούτογλου: Γνωρίζω ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των αγορών. Όμως επειδή είμαι προσανατολισμένος στην τεχνική προσέγγιση της αγοράς, θεωρώ ότι η ανάλυση αυτής της συσχέτισης δεν προσθέτει κάτι καινούργιο, δεν βελτιώνει την αποτελεσματικότητα του συστήματός μου. TRADERS´: Γιατί στην Ελλάδα δεν προωθείται η «καλλιέργεια» στην εκτέλεση συναλλαγών?Αρναούτογλου: Αν καταλαβαίνω σωστά την ερώτηση, εννοείτε την επενδυτική παιδεία. Αυτό πράγματι είναι ένα μεγάλο θέμα. Πολλοί επενδυτές θεωρούν ότι η ενασχόληση με τις αγορές είναι, τρόπον τινά,ένα παιχνίδι, ένας ευκολος και γρήγορος τρόπος πλουτισμού, ίσως και ένας τρόπος διασκέδασης. Αυτό φυσικά,δεν ισχύει.Καλλιεργείται όμως η αίσθηση από διάφορους επιτήδειους ότι δεν χρειάζεται καθόλου εκπαίδευση προκειμένου κάποιος να γίνει ενας διαχρονικά επιτυχημένος επενδυτής ή trader. Δυστυχώς,πολλοί πέφτουν στην παγίδα αυτή.Η αλήθεια είναι,ότι,όπως και οποιαδήποτε άλλη δουλειά, οι επενδύσεις απαιτούν σωστή εκπαίδευση, αφοσίωση, οργανωμένη και μεθοδική εργασία και πολυετή εμπειρία. TRADERS´: Πιστεύετε οτι η απότομη άνοδος και ο εύκολος πλουτισμός, αν και εξαιρετικά σύντομος, του ’99 έκανε καλό ή κακό στους επίδοξους traders στην Ελλάδα?Αρναούτογλου: Ήταν η απόλυτη καταστροφή. Υπήρξαν ανθρωποι που εγκατέλειψαν επιτυχημένες καριέρες σε άλλους τομείς ή,ακόμα χειρότερα, χρησιμοποίησαν οικονομίες ετών ή και δανεικά χρήματα για να ασχοληθούν με κάτι στο οποίο ήσαν παντελώς άσχετοι και απληροφόρητοι.Βεβαίως, η προσγείωση στην πραγματικότητα ήταν απότομη και εξαιρετικά οδυνηρή. Αυτό οδήγησε πολλούς στην απομάκρυνση από την επενδυτική ιδέα, θεωρώντας ότι είναι ένας τομέας απόλυτα χειραγωγούμενος που ουσιαστικά είναι μία άλλη μορφή τυχερών παιχνιδιών.Όσοι παρέμειναν στον χώρο, κυρίως από αγάπη προς το αντικείμενο, και είχαν την υπομονή και τη διάθεση να εκπαιδευθούν και να εργασθούν σωστά,πιστεύω ότι ανταμείφθηκαν. TRADERS´: Τι κάνετε εκτός γραφείου και μακριά από την οθόνη συναλλαγών προκειμένου να τονώσετε την ψυχολογία σας;Αρναούτογλου: Ειναι όντως βασικό να μπορείς να χαλαρώσεις ασχολούμενος με καθημερινά πράγματα. Προσωπικά προτιμώ τις μικροδουλειές, συναντήσεις με φίλους, διάβασμα ενός καλού βιβλίου ή παρακολουθηση ενός ψυχαγωγικού προγράμματος στην τηλεόραση. Με τον τρόπο αυτόν, ανανεώνεις τις σκέψεις σου,αναζωογονείς το μυαλό σου και είσαι έτοιμος την επόμενη μέρα να αντιμετωπίσεις πάλι τις αγορές. TRADERS´: Πώς μάθατε να αντιμετωπίζετε τα συναισθήματά σας κατά τη διάρκεια των συναλλαγών;Αρναούτογλου: Ελαχιστοποίησα,στο κάτω μέρος της οθόνης το «παράθυρο» που έδειχνε το οικονομικό αποτέλεσμα. Επικεντρώθηκα στην παρακολούθηση της εξέλιξης του διαγράμματος και στην προσπάθεια να ερμηνεύσω σωστά την πορεία της αγοράς. Όταν μου παρουσιαζόταν μία ευκαιρία να κάνω μία κίνηση σύμφωνα με το επενδυτικό μου σχέδιο (trading plan),την εκτελούσα χωρίς δισταγμό, προσπαθώντας να «ξεχάσω» το θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα της προηγούμενης κίνησης.Ήταν μεγάλη ικανοποίηση για μένα,να διαπιστώσω, μετά από λίγο καιρό, πόσο βελτιώθηκαν τα αποτελέσματα ακολουθώντας αυτή την τακτική. TRADERS´: Με ποιόν τρόπο αντιμετωπίζετε μία νέα τεχνική που πιθανόν να σας προτείνουν?Αρναούτογλου: Έχω μάθει να μην απορρίπτω τίποτα αν δεν το εξετάσω διεξοδικά. Όμως,για να υιοθετήσω ένα νέο τεχνικό εργαλείο ή μία νέα προσέγγιση, πρέπει πρώτα να διαπιστώσω ότι βασίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία και όχι σε υποκειμενικές υποθέσεις. Στη συνέχεια απαιτούνται εκτεταμένες δοκιμές για να διαπιστώσω την αποτελεσματικότητα της τεχνικής αυτής. Δεν εντυπωσιάζομαι ποτέ από διαφημίσεις που χρησιμοποιούν επιλεγμένα παραδείγματα,ή αόριστες υποσχέσεις για καλά αποτελέσματα.Η φιλοσοφία μου είναι ότι για να ενταχθεί μία νέα τεχνική στο επενδυτικό μου σχέδιο,πρέπει να αποδειχθεί στην πράξη ότι δίνει καλύτερα αποτελέσματα από τις τεχνικές που ήδη χρησιμοποιώ. TRADERS´: Εάν θα δίνατε μια συμβουλή σε αρχάριους επενδυτές σχετικά με το χειρισμό της ψυχολογίας, ποια θα ήταν αυτή;Αρναούτογλου: Η βασική συμβουλή που θα έδινα θα ήταν να μην τους απασχολεί το οικονομικό αποτέλεσμα (κέρδος/ ζημία) της ημέρας, αλλά να επικεντρώνονται στην πιστή και πειθαρχημένη τήρηση του επενδυτικού τους σχεδίου. Με την προσέγγιση αυτή θα εχουν πολύ λιγότερο άγχος και τελικά θα εκπλαγούν όταν διαπιστώσουν πόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχουν. TRADERS´: Αναφέρατε, παραδόξως για πολλούς, τη λέξη «δουλειά» μιλώντας για το trading. Είναι, λοιπόν, μια δουλειά σαν όλες τις άλλες, έτσι δεν είναι; Μπορεί ένας trader να ζήσει από αυτή τη δουλειά? Είναι εφικτό κάτι τέτοιο?Αρναούτογλου: Ασφαλώς και είναι εφικτό και πραγματοποιήσιμο, κάτω βέβαια από αυστηρές προυποθέσεις.Το trading πρέπει να αντιμετωπιστεί πολύ σοβαρά,σαν μία οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση,αν κάποιος προσδοκά να βιοποριστεί από αυτήν.Αν κάποιος παρασυρθεί στην λογική του εύκολου και γρήγορου πλουτισμού,είναι βέβαιο ότι θα αποτύχει.Το πρώτο που χρειάζεται να κάνει ένας επίδοξος trader είναι να καταστρώσει ένα πλήρες, λεπτομερές και πρακτικά εφαρμόσιμο επενδυτικό σχέδιο (trading plan).Το σχέδιο αυτό πρέπει να είναι πλήρως συμβατό με τον χαρακτήρα του, τις δυνατότητές του, καθώς και με τις προσδοκίες του, οι οποίες πρέπει απαραίτητα να βρίσκονται σε ρεαλιστικά επίπεδα.Στην συνέχεια, πρέπει ο επίδοξος trader να επιλέξει τις αγορές στις οποίες θα δραστηριοποιηθεί και να αρχίσει να εφαρμόζει το σχέδιό του με επιμονή, συνέπεια και πειθαρχία.Αν ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο,ο οποίος πολλές φορές είναι μακρύς και δύσκολος,τα καλά αποτελέσματα δεν θα αργήσουν να έρθουν. TRADERS´: Τέλος, εάν διακινδυνεύατε μια πρόγνωση για την πορεία της Ελληνικής αγοράς, ποια θα ήταν αυτή?Αρναούτογλου: Η όποια πρόγνωση εξαρτάται απολύτως από το χρονικό ορίζοντα. Η πορεία της Ελληνικής αγοράς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία της Ελληνικής Οικονομίας. Όταν θα υπάρξουν ορατά σημάδια ανάκαμψης, η αγορά θα τα προεξοφλήσει και αυτό θα φανεί, πιστέψτε με,πολύ γρήγορα στα διαγράμματα των μετοχών.Προς το παρόν βέβαια τόσο η οικονομική όσο και η πολιτική κατάσταση παραμένει αβέβαιη,οπότε το πιθανότερο σενάριο για την Ελληνική αγορά είναι να συνεχίσει και τους επόμενους μήνες να κινείται σε στενό εύρος τιμών, με μικρή μεταβλητότητα και μειωμένους όγκους συναλλαγών. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε από τον εκδότη του περιοδικού, Ι. Κανταρτζή «
Τι αποκαλύπτει η τεχνική ανάλυση για το χρυσό Μετά από μια άνοδος περίπου 15%, θα συνεχίσει να ανεβαίνει?